ad

Wydanie 3(79)/2017

issue-cover
Drodzy Czytelnicy!

Życie pędzi niczym „Pendolino” na najlepszym odcinku trasy do Warszawy – ani się obejrzeliśmy, a za nami ponad połowa roku 2017. W środku gorącego – nie tylko pogodowo – lata patrzymy na Polskę, na polską gospodarkę, na polskie budownictwo, próbując analizować stan obecny, perspektywy i potencjalne zagrożenia. Po ubiegłorocznych spadkach w inwestycjach, pierwsza połowa bieżącego roku przyniosła zauważalną poprawę nastrojów w całej gospodarce, w tym również w budownictwie. Kwartalny wzrost PKB o 4 procent, nadwyżka budżetowa w połowie roku, to z pewnością wskaźniki, które cieszą i napawają optymizmem, zauważalnym chociażby w poprawiających się prognozach zdecydowanej większości ośrodków analitycznych. Większość z nich jest zgodna co do tego, że bieżący rok może zakończyć się wzrostem PKB zbliżonym do 4%. 

Spis treści

Str.TytułAutorPDF
2Reklama ATLASAtlaspdf
3Reklama CHRYSOChrysopdf
5Od WydawcyJan Dejapdf
Drodzy Czytelnicy! Życie pędzi niczym „Pendolino” na najlepszym odcinku trasy do Warszawy – ani się obejrzeliśmy, a za nami ponad połowa roku 2017. W środku gorącego – nie tylko pogodowo – lata patrzymy na Polskę, na polską gospodarkę, na polskie budownictwo, próbując analizować stan obecny, perspektywy i potencjalne zagrożenia. Po ubiegłorocznych spadkach w inwestycjach, pierwsza połowa bieżącego roku przyniosła zauważalną poprawę nastrojów w całej gospodarce, w tym również w budownictwie. Kwartalny wzrost PKB o 4 procent, nadwyżka budżetowa w połowie roku, to z pewnością wskaźniki, które cieszą i napawają optymizmem, zauważalnym chociażby w poprawiających się prognozach zdecydowanej większości ośrodków analitycznych. Większość z nich jest zgodna co do tego, że bieżący rok może zakończyć się wzrostem PKB zbliżonym do 4%. Należy tylko mieć nadzieję, że w sprzyjających warunkach poprawiającej się koniunktury europejskiej gospodarki ten pozytywny trend wzrostowy naszej gospodarki zostanie utrzymany w kolejnych latach. Analizując bliżej sytuację naszego budowlanego podwórka, można nareszcie potwierdzić zauważalną poprawę nastrojów u większości uczestników rynku. Choć z wieloma „poślizgami”, ale inwestycje infrastrukturalne wreszcie wchodzą w fazę wykonawczą, budownictwo mieszkaniowe ma się coraz lepiej, a przed kwartałem pisaliśmy o dobrych perspektywach budownictwa mieszkaniowego – to wszystko przekłada się na wspomnianą poprawę klimatu biznesowego. Ze zrozumiałych względów, my patrzymy na budownictwo także przez pryzmat sytuacji na rynku cementu i betonu. Świat produkuje rocznie ok. 4,6 mld ton cementu, czyli prawie pięciokrotnie więcej niż 35 lat temu. Oznacza to, że obecnie „konsumujemy” rocznie kilkanaście mld m³ betonu, stawiając ten wyrób na drugim miejscu – bezpośrednio po wodzie – wśród dóbr używanych przez naszą cywilizację. Oczywiście, dzisiaj udział Europy w światowym rynku cementu tylko nieznacznie przekracza pięć procent, wobec 80 procent produkcji całej Azji. Nasze, polskie, prawie 15,6 mln ton w roku 2016 plasuje nas na znaczącym 4. miejscu w Europie. Wiele innych, równie ciekawych informacji na temat cementu znajdą Państwo na stronach 76. i 77. w tekście przygotowanym przez Dariusza Koniecznego. Wspomniany optymizm zauważalny jest także w prognozach branży cementowej. Przewidywania naszych ośrodków analitycznych wskazują, że tegoroczna „konsumpcja” cementu w Polsce może wzrosnąć o ok. 4,5%, do poziomu zbliżonego do 16,3 mln ton. Są także prognozy bardziej optymistyczne – na przykład nasz stały współpracownik Marcin Peterlik z IPiAG przewiduje osiągnięcie w roku 2017 poziomu 16,6 mln ton. Analitycy przewidują również dość zgodnie wyraźne przekroczenie poziomu 17 mln ton w roku 2018. Po tej sporej dawce danych statystycznych i analitycznych chciałbym zwrócić Państwa uwagę na pewne bloki tematyczne, które tradycyjnie przygotowaliśmy w naszym piśmie. Od kilkunastu lat w kwartalniku BTA szeroko piszemy o architekturze betonowej. Również dzisiaj znajdą Państwo u nas sporą porcję informacji o dobrej, czasami aż niezwykłej architekturze, w której ogromną rolę odgrywa beton. Jego plastyczna forma w początkowej fazie przygotowania daje architektowi wręcz nieograniczone możliwości twórcze. W tekstach o toruńskich Jordankach zobaczą Państwo efekty pięknej współpracy pomiędzy Jackiem Lenartem i pochodzącym z Teneryfy Fernando Menisem. Oglądający Jordanki często zauważają, że czegoś podobnego jeszcze nie widzieli. Widzą zaś niezwykle skomplikowaną, piękną bryłę, która powstała jako efekt pasjonującej pracy z betonem. Pisząc zaś o warszawskich Koszykach, kolejny raz pokazujemy, jak mądrze użyty beton pomaga w rewitalizacji zabytkowej substancji miejskiej. Największą część kwartalnika stanowią teksty o betonie w nawierzchniach drogowych, ale w bieżącym wydaniu koncentrujemy się na drogach samorządowych. Od lat pokazujemy możliwości betonu cementowego na drogach lokalnych i z satysfakcją zauważamy, że coraz więcej samorządów docenia zalety takich rozwiązań. Oceniamy, że w ostatnich dwudziestu latach w różnych miejscach Polski powstało około 700 km dróg samorządowych, na których zastosowano nawierzchnię betonową. Patrząc na to, co dzieje się w tym obszarze, postanowiliśmy uhonorowywać samorządowców mających te „betonowe” sukcesy na swoim koncie. Tytułem „Dobrego Gospodarza” wyróżniliśmy w tym roku wójta gminy Korzenna Leszka Skowrona oraz burmistrza miasta i gminy Ujazd Tadeusza Kaucha. Jesteśmy zdecydowani, aby kontynuować tę kampanię w kolejnych latach. Jak zwykle, w naszym piśmie znajdą Państwo pokaźną dawkę tekstów technicznych i technologicznych „de facto” pokazujących, jak nowoczesnym i zaawansowanym materiałem jest beton, ten światowy wicelider w zakresie „konsumpcji”. Życząc choć chwili udanego, wakacyjnego wypoczynku, zapraszam do lektury naszego pisma. Jan Deja
6Koniunktura sprzyja budownictwuMarcin Peterlikpdf
Koniunktura makroekonomiczna w Polsce kształtuje się w ostatnich miesiącach bardzo dobrze - większość wskaźników napływających z gospodarki daje podstawy do optymizmu co do dalszego rozwoju sytuacji gospodarczej. Wskazać tu należy przede wszystkim na nadspodziewanie wysokie tempo wzrostu produktu krajowego brutto w pierwszym kwartale. Wzrost na poziomie 4 procent zaskoczył nawet optymistów, a jego źródłem była przede wszystkim bardzo dynamicznie rosnąca konsumpcja w sektorze gospodarstw domowych. Gospodarka rozwija się szybko, mimo wciąż bardzo napiętej sytuacji politycznej w kraju i ciągle nierozwiązanych sporów pomiędzy polskim rządem a instytucjami Unii Europejskiej.
8Plan na najbliższe lata - rosnąć!Paweł Pięciakpdf
Rozmowa z Jerzym Wroną, kierownikiem lini domieszek do betonu MAPEI Polska.
9Reklama MAPEIMAPEIpdf
10Budownictwo mieszkaniowe - co nas czeka?Szymon Jungiewiczpdf
W minionych miesiącach uwagę analityków przyciągały imponujące statystyki obrazujące hossę w budownictwie mieszkaniowym. Od 2013 r. zaznacza się trwała tendencja wzrostowa, a dane z miesięcy otwierających 2017 r. są rekordowe. Wystarczy wskazać, że w okresie od stycznia do końca maja 2017 r. rozpoczęto realizację 83,7 tys. mieszkań, aż o 22% więcej niż w 2016 r., który do tej pory był najlepszym okresem dla branży. Sami deweloperzy odnotowali 25%-owy wzrost rozpoczynanych budów.
13Reklama PFLEIDERERPfleidererpdf
14Gnieść, kłuć, ożywiaćPaweł Pięciakpdf
Rozmowa z architektem Jackiem Lenartem, współtwórcą toruńskich Jordanek, wyróżnionych w XX edycji konkursu "Polski Cement w Architekturze".
18Poskramianie pierwotnych żywiołówPaweł Pięciakpdf
Na hiszpańskiej Teneryfie działa architekt, dla którego praca z betonem to praca z dzikim żywiołem. Fernando Menis zrealizował w Toruniu budynek, którego architektura przypomina o odwiecznym marzeniu człowieka, a jest nim panowanie nad potężniejszymi od nas siłami natury. Obiekt zdobył wyróżnienie w XX konkursie „Polski Cement w Architekturze”. Ze strony polskiej nad realizacją czuwała pracowania Studio A4 Jacka Lenarta.
21Reklama BRUK-BETBruk-Betpdf
22Drugie życie KoszykówPaweł Pięciakpdf
Skazana na zagładę ponadstuletnia hala targowa przy ulicy Koszykowej niespodziewanie odrodziła się i w pięknym stylu wraca na mapę Warszawy. W jej zmartwychwstaniu beton odegrał nieprzeciętną rolę.
26Drogi betonowe - mądre budowanie na lataPiotr Piestrzyńskipdf
- Drogi budujemy, by żyło nam się lepiej, by były wsparciem dla rozwoju gospodarczego kraju. Dlatego apelujemy do inwestorów, by w porównaniach brać pod uwagę drogi o nawierzchniach betonowych - mówił Andrzej Ptak, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu, otwierając seminarium pt. "Drogi betonowe - mądre budowanie na lata", które 10 maja 2017 r. odbyło się w Kielcach. W seminarium, które objęła honorowym patronatem Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, wzięło udział prawie 300 osób. - Nie chcemy budowy dróg traktować jako rywalizacji dwóch technologii, chcemy to traktować na poziomie pewnej równowagi. Mam nadzieję, że w Polsce będą rozwijały się alternatywne rozwiązania, które będą przyjazne użytkownikom dróg - mówił Krzysztof Kondraciuk, dyrektor generalny dróg krajowych i autostrad.
30Samorządowe drogi betonowe - infografikaSPCpdf
32Budować drogi tak, żeby nikt po nas nie musiał poprawiaćPiotr Piestrzyńskipdf
KĄCIK INWESTORA  - Decyzje dotyczące dróg są bardzo ważne dla społeczeństwa. Czuję się dobrym gospodarzem i cieszę się, że drogi betonowe, które budujemy na terenie naszej gminy, są trwałe i jeszcze długo nikt nie będzie musiał ich remontować - mówi Leszek Skowron, wójt gminy Korzenna k. Nowego Sącza. 10 maja 2017 roku wójt Skowron został uhonorowany przez Stowarzyszenie Producentów Cementu tytułem "Dobrego Gospodarza". W latach 2007-2016 na terenie gminy Korzenna wybudowano ok. 50 km dróg w technologii betonu cementowego.
34Droga betonowa do Cementowni WartaPiotr Piestrzyńskipdf
Trudno o lepszą reklamę cementu stosowanego m.in. do budowy dróg betonowych niż zastosowanie go do budowy drogi betonowej prowadzącej do cementowni. Taką decyzję podjął zarząd Cementowni Warta SA. W ciągu dwóch miesięcy - od kwietnia do czerwca 2017 roku - powstało prawie 3 km drogi betonowej łączącej cementownię z drogą krajową nr 42 w Trębaczewie (woj. łódzkie). Inwestycję w technologii whitetopping wykonała firma Strabag.
36Rozwiązanie dla dróg betonowych w ofercie Chryso Polskamgr inż. Michał Szymańskipdf
Uważnie przyglądając się zachodzącym zmianom na rynku infrastrukturalnym, firma CHRYSO przygotowała kompleksową ofertę domieszek i środków powierzchniowych dedykowanych do nawierzchni betonowych wg obecnych standardów. W efekcie przeprowadzonych badań R&D powstała m.in. gama dezaktywatorów powierzchniowych pozwalających na kontrolowane usunięcie wierzchniej warstwy zaprawy, co pozwala nadać nawierzchni zakładaną szorstkość.
38Mogą być wykonane praktycznie w każdej gminiePiotr Piestrzyńskipdf
Na etapie projektowania jest droga betonowa o długości 2 km, która powstanie w przyszłym roku na terenie jednej z gmin województwa podlaskiego – to efekt I Podlaskiej Konferencji Drogowej, która 17 maja 2017 roku odbyła się w Białymstoku. Według dr. Robert Grygi z Politechniki Białostockiej drogi lokalne z betonu cechuje relatywnie prosta technologia wykonania, wysoka trwałość, brak zjawiska koleinowania i niskie koszty utrzymania. – Można je budować z surowców lokalnych i poddawać recyklingowi. Te wszystkie cechy sprawiają, że drogi z nawierzchnią betonową mogą być wykonywane praktycznie w każdej gminie – uważa dr Grygo. O drogach betonowych dyskutowano także podczas I Warmińsko-Mazurskiej Konferencji Drogowej, która 21 czerwca 2017 r. odbyła się w Olsztynie. Obydwa spotkania zorganizowała Grupa Ożarów SA przy współpracy ze Stowarzyszeniem Producentów Cementu i pod patronatem naszej redakcji.
40Rajd po placu budowy betonowej S8Piepdf
Przejazd na trasie Warszawa – Białystok w 2017 roku przypomina rajd po placu budowy i wymaga od kierowców wielkiej ostrożności i cierpliwości. Wszystko za sprawą realizowanych odcinków drogi ekspresowej S8. Na wschodnich jezdniach na odcinkach Wyszków – Poręba i Poręba – Ostrów Mazowiecka, o łącznej długości 29 km, trwało układanie nawierzchni betonowej.
41Droga S61 w przetargach i budowiePiepdf
Osiem ofert na realizację części obwodnicy Łomży wpłynęło w przetargu na projekt i budowę odcinka drogi ekspresowej S61 od węzła Łomża-Południe do węzła Łomża-Zachód – poinformowała 29 czerwca 2017 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Tymczasem na obwodnicy Suwałk, na drugiej nitce obwodnicy Szczuczyna i na odcinku Budzisko – Suwałki trwają już prace budowlane. W lipcu rozpoczęło się tam układanie nawierzchni betonowej na odcinku próbnym.
42Kolejne drogi z betonu wałowanego w gminach Suwałki i GołdapPiotr Piestrzyńskipdf
Kolejne drogi z betonu wałowanego powstały na terenie gmin Suwałki i Gołdap. Firma Kruszbet SA w maju 2017 roku wykonała ponad 2400 metrów drogi biegnącej od miejscowości Wiatrołuża do miejscowości Bobrowisko, a w lipcu – 1500 metrów drogi w miejscowości Burdeniszki. Z kolei droga technologiczna z betonu wałowanego o długości 500 metrów, stanowiąca dojazd do chlewni, powstała na przełomie maja i czerwca na terenie gminy Gołdap.
43Reklama SikaSikapdf
44Rolnik zasługuje na porządną drogę - betonowąPiotr Piestrzyńskipdf
ŚLADEM BETONOWYCH REALIZACJI DROGOWYCH  - Wszyscy chwalą tę drogę. U nas samorządy gminne utrzymują się z podatku rolnego, a drogi, które budują rolnikom z tych podatków, są byle jakie, nie spełniają warunków do transportu rolnego. A rolnik zasługuje na porządną drogę, taką jak nasza - betonowa - mówi Andrzej Pietrasz, sołtys Ratyczowa w gminie Łaszczów (powiat Tomaszów Lubelski). W listopadzie 2000 roku zbudowano tu prawie kilometr drogi betonowej, która po 18 latach wygląda bardzo dobrze.
45Oddano fragment S7 z mostem przez WisłęGDDKiApdf
Odcinek drogi ekspresowej S7 od ul. Christo Botewa do ul. Igołomskiej w Krakowie wraz z najdłuższym w Małopolsce ponad 700-metrowym mostem na Wiśle oddano do użytku 29 czerwca 2017 r. O realizacji tej inwestycji pisaliśmy w magazynie BTA nr 2/2016.
46Schomburg Polska otwiera się na beton towarowyŁukasz Waszkiewiczpdf
47Reklama SCHOMBURGSchomburgpdf
48Z nadzieją o trzech najbliższych latachPaweł Pięciakpdf
Kiedy możemy się spodziewać ożywienia w branży budownictwa? Między innymi na to pytanie próbowali odpowiedzieć uczestnicy V Kongresu Infrastruktury Polskiej, który miał miejsce w Warszawie 19 czerwca 2017.
49Szorstkość nawierzchni pod lupaPaweł Pięciakpdf
W branży drogowej rosną kontrowersje w związku ze zbyt wysokimi – zdaniem wielu wykonawców – wymaganiami dotyczącymi szorstkości dróg. Problem dotyczy wszystkich typów nawierzchni na drogach krajowych i autostradach, gdzie zamawiającym jest GDDKiA. Temat podjął Polski Kongres Drogowy, organizując kolokwium na temat właściwości przeciwpoślizgowych nawierzchni.
50Betonowanie i pielęgnacja termiczna betonu w okresie latadr inż. Grzegorz Bajorekpdf
Kilka ostatnich sezonów letnich pokazało, że również w naszej strefie klimatycznej można spodziewać się długotrwałych, kilkutygodniowych okresów upalnych, z temperaturami znacznie przekraczającymi +25ºC. Wiadomo z kolei, że takie warunki temperaturowe nie sprzyjają prawidłowej pielęgnacji betonu – znacznie trudniej utrzymać powierzchnię uformowanych elementów w stanie stale wilgotnym. Warunki upalne nie sprzyjają też wcześniejszym procesom technologicznym towarzyszącym betonowaniu. Na nie z kolei może mieć znaczący wpływ to, co dzieje się jeszcze wcześniej – w trakcie produkcji, kiedy mimochodem uzyskuje się jakąś wartość temperatury początkowej mieszanki betonowej. Co nas zatem ogranicza i jak temu zaradzić?
54Sprostać wyzwaniom budownictwa podziemnegoMichał Zapała, Michał Zamecnikpdf
Po raz kolejny maszyny TBM rozpoczęły pracę przy rozbudowie II linii warszawskiego metra, informacja ta jednak została nieco przysłonięta przez liczne doniesienia z realizacji odcinka S7 Lubień – Rabka-Zdrój, a konkretnie z placu budowy pod górą Mały Luboń, gdzie powstaje najdłuższy tunel w Polsce.
56Beton wodoprzepuszczalny jako odpowiedź na zagrożenie wodą burzowąJędrzej Zdziechowski, Stella Szarmachpdf
W ostatnich latach coraz powszechniejszym zjawiskiem w Polsce są nawałnice burzowe, podczas których w bardzo krótkim czasie pojawia się duży słup wody opadowej. Niestety, często powoduje to lokalne podtopienia, a co za tym idzie – straty z tym związane. W wielu przypadkach pośrednim czynnikiem powodującym podtopienia jest drenaż, który nie jest w stanie odebrać całej wody nawałnicowej w bardzo krótkim czasie. Większość obecnie stosowanych rozwiązań na nawierzchnie użytkowe to nawierzchnie nieprzepuszczające wody, które są barierą, po której woda opadowa spływa do instalacji odwodnieniowej. Przy dużych powierzchniach tego typu jej odbiór zaczyna być jednym z głównych zagadnień do rozwiązania.
58Prefabrykaty z betonów o ultrawysokiej wytrzymałości - teraz czy dopiero jutromgr inż Krzysztof Janczurapdf
Rozwój technologiczny w obrębie budownictwa postępuje dużo wolniej niż np. w informatyce czy motoryzacji. Tymczasem ostatnie lata przynoszą nam nie tylko coraz to nowsze wyniki badań nad poszukiwaniem nowych lub zmodyfikowanych materiałów, dla realizacji konstrukcji budowlanych, ale przykłady praktycznych - seryjnych aplikacji z ich zastosowaniem. W obszarze naszego zainteresowania - konstrukcji z betonowych elementów prefabrykowanych - mamy do czynienia wręcz z eksplozją praktycznych rozwiązań z udziałem prefabrykatów wykonanych z betonów wysokiej wytrzymałości (HSC) oraz coraz odważniejszymi przykładami realizacji z betonów ultrawysokiej wytrzymałości (UHPC).
63Reklama ANDROIMPEXAndroimpex Sp. z o.o.pdf
64Arena Lodowa w Tomaszowie: pod lodem musi być dobry betonPiotr Piestrzyńskipdf
Gdy pod koniec 2017 r. nastąpi otwarcie Areny Lodowej, mało kto będzie pamiętał o betonie, który będzie ukryty pod warstwą lodu. Ale właśnie od prawidłowego ułożenia warstwy dobrego betonu o grubości 12 cm, w którym zatopione są kilometry zbrojenia, rurek i kabli, zależy poprawne funkcjonowanie lodowiska. Układanie nawierzchni betonowej na płycie mroźniczej lodowiska w Tomaszowie Mazowieckim rozpoczęło się 5 czerwca. W ciągu 9 godzin ułożono około 250 m3 mieszanki betonowej z domieszkami firmy Androimpex.
66Projektowanie użytkowych wodoszczelnych konstrukcji podziemnychWojciech Świerczyńskipdf
Konieczność zapewnienia funkcjonalności inwestycji z uwzględnieniem jej szeroko rozumianej ekonomicznej efektywności powoduje, że w kondygnacjach podziemnych inwestorzy chcą mieć jak najwięcej pomieszczeń użytkowych. Lokalizacja w kondygnacjach podziemnych wyłącznie garaży czy piwnic lokatorskich to obecnie za mało. Do podziemia przenosi się coraz więcej pomieszczeń technicznych, magazynowych czy archiwów. Aby spełnić oczekiwania inwestorów, projektant musi zapewnić stosowne warunki ich eksploatacji, czyli właściwą wilgotność i temperaturę, przy minimalnych kosztach wentylacji czy klimatyzacji. Coraz szerzej stosowane w polskim budownictwie wodoszczelne konstrukcje betonowe wymagają wnikliwego projektowania, tak aby spełniały wymagania klienta. Krajowe rozwiązania w tym zakresie są ograniczone i praktycznie nie rozpatrują wymogów stawianych przez klienta przy eksploatacji pomieszczeń (piwnic, podziemnych garaży etc). W tekście wykorzystano informacje zawarte w przepisach i wytycznych niemieckich dotyczących betonowych konstrukcji wodoszczelnych.
70Rozbudowa, automatyzacja i robotyzacja w MC-BauchemiePiepdf
Plany inwestycyjne na najbliższe 5 lat, rozbudowa bazy produkcyjnej, magazynowej i logistycznej, automatyzacja i robotyzacja produkcji – to zadania realizowane przez zespół fabryki MC-Bauchemie w Środzie Wielkopolskiej. Według Tadeusza Wasąga, odpowiedzialnego za rynek domieszek do betonu, rok 2017 będzie dla firmy dobrym rokiem. – Najlepiej sprzedają się polikarboksylany, których rynek wchłania o połowę więcej niż przed rokiem – mówi.
71Reklama MC-BauchemieMC-Bauchemiepdf
72Potencjał przemysłu cementowego w redukcji emisji CO2dr inż. Bożena Środapdf
Emisja antropogenicznego CO2 na świecie w 2016 r. wyniosła 36 Gt i od trzech lat się nie zmienia, głównie dzięki redukcji emisji w USA i Chinach. Około 3,5 Gt CO2 zostało wyemitowane w Europie. Jedna trzecia emisji pochodzi z produkcji energii przy użyciu węgla. Udział przemysłu cementowego stanowi około 5% (rys. 1). Realizacja celów unijnych w zakresie znaczącej dekarbonizacji w przemyśle w Europie oznacza dla sektora cementowego redukcję o 80% emisji gazów cieplarnianych w roku 2050 w stosunku do roku 1990. Osiągniecie tak ambitnego celu – obniżenia emisji CO2 ze 170 do 34 mln ton w przemyśle cementowym jest dużym wyzwaniem dla przemysłu europejskiego. Połowa emitowanego w cementowni CO2 pochodzi z rozkładu surowców (głównie węglanu wapnia), 40% jest wynikiem spalania paliwa i około 10% jest związane ze zużyciem energii elektrycznej. O ile istnieje możliwość ograniczenia emisji z paliw poprzez np. udoskonalenie technologii procesu produkcyjnego i zmniejszenie ilości zużywanego paliwa na jednostkę produktu czy zastępowanie paliw konwencjonalnych paliwami alternatywnym, zawierającymi biomasę, to wpływ na emisję procesową jest znacznie ograniczony – należałoby zastąpić dotychczas stosowane surowce (kamień wapienny) innymi, w porównywalnych ilościach.
75Reklama RopczyceRopczyce SApdf
76Horyzont gospodarczy i światowa produkcja cementu 2015Dariusz J. Koniecznypdf
O końcówce roku 2016 można powiedzieć, że wiele ważnych wydarzeń politycznych w połączeniu z niezbyt stabilną sytuacją gospodarczą oraz problemami na rynkach energii przyczyniło się do tego, że globalne perspektywy gospodarczo-polityczne na 2017 rok raczej nie rysowały się zachęcająco. Raporty instytucji finansowych, takich jak MFV, Komisji Europejskiej i ekspertów zawsze odwoływały się do czynników niepewności wynikających z Brexitu, wyborów w USA i możliwych zmian w polityce handlowej na świecie, a także z napiętej sytuacji w związku z uchodźcami.
77Reklama CTBCTBpdf
78Nawierzchnie betonowe - infografikaSPCpdf
79Reklama REMEIRemei Polskapdf
80Reklama BASFBASFpdf