ad

Wydanie 2008(4)/2008

issue-cover
Dyskusja na temat polskich dróg znowu wraca na czołówki gazet – coraz częściej słyszymy, że zagrożone są plany drogowe związane z EURO 2012, nie ma przetargów na nowe odcinki, koszty realizacji nowych kontraktów wręcz galopują.
Jak wygląda nasza sieć drogowa, mógł się przekonać każdy, kto wybrał się na długi majowy weekend. Nerwowość stojących w wielokilometrowych korkach, dziurawe drogi po zimie, której nie było, to powszedni obraz naszej drogowej rzeczywistości. Przykre, że coraz bardziej odstajemy „drogowo” nie tylko od naszych zachodnich sąsiadów, ale także od Czechów i Słowaków.

Spis treści

Str.TytułAutorPDF
3Od WydawcyJan Deja
Dyskusja na temat polskich dróg znowu wraca na czołówki gazet – coraz częściej słyszymy, że zagrożone są plany drogowe związane z EURO 2012, nie ma przetargów na nowe odcinki, koszty realizacji nowych kontraktów wręcz galopują.
Jak wygląda nasza sieć drogowa, mógł się przekonać każdy, kto wybrał się na długi majowy weekend. Nerwowość stojących w wielokilometrowych korkach, dziurawe drogi po zimie, której nie było, to powszedni obraz naszej drogowej rzeczywistości. Przykre, że coraz bardziej odstajemy „drogowo” nie tylko od naszych zachodnich sąsiadów, ale także od Czechów i Słowaków. W kwartalniku „Budownictwo, Technologie, Architektura” od dziesięciu już lat piszemy obszernie o budownictwie drogowym w technologii betonowej. Truizmem byłoby powtarzanie, że ta technologia sprawdziła się na wielu autostradach i drogach europejskich czy amerykańskich. Nawierzchnie betonowe to gwarancja bardzo dużej trwałości, kilkakrotnie przewyższającej trwałość nawierzchni asfaltowych, brak koleinowania oraz jasność to z kolei ważne czynniki warunkujące bezpieczeństwo użytkowników dróg. Wreszcie aspekt ekonomiczny – wielokrotnie już wykazano, że łączne koszty budowy i eksploatacji nawierzchni betonowych są zazwyczaj wyraźnie mniejsze niż porównywalnych nawierzchni asfaltowych. Każdy, kto choć raz jechał pięknymi betonowymi autostradami w Niemczech, Austrii lub Belgii, potwierdzi zalety i chętnie widziałby takie nawierzchnie w Polsce. Jako autorzy szerokiej akcji informacyjnej o betonowych nawierzchniach drogowych odczuwamy pewną satysfakcję, że część naszej sieci autostradowej posiada właśnie takie nawierzchnie. Głęboko wierzymy, że betonowych odcinków będzie przybywało. Beton na drogach to nie tylko autostrady i drogi ekspresowe. Duże szanse dla betonu rysują się na lokalnych drogach gminnych lub rolniczych. Korzystając z doświadczeń belgijskich, od lat prezentujemy polskie dokonania w tym zakresie. A są one coraz poważniejsze – wiele samorządów lokalnych zdecydowało się na takie inwestycje, i w efekcie mieszkańcy mogą cieszyć się nowymi, bardzo trwałymi drogami. Bardzo istotne jest to, że między innymi dzięki staraniom producentów cementu udało się w Polsce przygotować zestaw dokumentów technicznych oraz książek i poradników, które pozwalają prawidłowo przeprowadzić cały proces projektowania i realizacji drogi. Od kilkunastu lat staramy się upowszechniać wiedzę na temat drogowych nawierzchni betonowych podczas kieleckich targów Autostrada. W trakcie tej największej imprezy targowej zorganizowaliśmy kilka konferencji technicznych, spotkań prasowych, a nawet zademonstrowaliśmy rzeczywisty proces budowy odcinka drogowego. W tym roku uznaliśmy, że dla uczestników targów oraz potencjalnych inwestorów pożyteczną inicjatywą będzie wydanie specjalnego numeru kwartalnika BTA, w którym zbierzemy najbardziej interesujące teksty prezentujące betonowe budownictwo drogowe. Ten numer rozpoczynamy tekstem, w którym próbujemy odpowiedzieć na pytanie „dlaczego beton?”, a następnie prezentujemy bogaty wybór artykułów o różnych lokalnych inicjatywach, które doprowadziły do powstania w wielu miejscach Polski nowych betonowych dróg. Wszystkim polecam tekst pokazujący aspekt ekonomiczny autostrad betonowych od kilkudziesięciu lat eksploatowanych w Republice Czeskiej. Przyszli inwestorzy powinni uważnie przeanalizować tabele prezentujące aktualne koszty budowy w asfalcie i betonie dróg o różnej kategorii ruchu. Analiza tych dokumentów wyraźnie pokazuje, że beton jest technicznie i ekonomicznie uzasadnioną alternatywą właściwie dla każdego rodzaju drogi. Wszystkich z Państwa, którzy uznają, że potrzebne im są dodatkowe informacje, zachęcamy do kontaktu z Redakcją i Biurem SPC (www.polskicement.pl).
4Drogi wczoraj i dziś – cechy nowoczesnych nawierzchni drogowychdr hab. inż. Jan Deja, mgr inż. Piotr Kijowskipdf
Od wielu lat obserwujemy w Polsce bardzo dynamiczny wzrost ruchu samochodowego. W ciągu ostatnich dziesięciu lat na drogach międzynarodowych średni ruch dobowy wzrósł dwukrotnie, z 6000 do 12.000 pojazdów/dobę. Są również odcinki, na których natężenie ruchu znacznie przekracza poziom 20 tys. pojazdów/dobę. Potwierdzają to zjawisko generalne pomiary ruchu, prowadzone systematycznie przez administrację drogową. Podstawowa sieć dróg ulega szybkiej degradacji, jest wręcz rozjeżdżana przez kolumny często przeciążonych samochodów ciężarowych. Coraz bardziej odczuwalny jest brak dróg dwujezdniowych. Nawierzchnie bitumiczne nie są już w stanie przenosić tak dużych obciążeń i szybko ulegają skoleinowaniu. Lekarstwem na coraz większe obciążenie polskich dróg mogą być nawierzchnie betonowe.
10Pięć lat doświadczeńpdf
Drogi betonowe coraz częściej są budowane na terenach gminnych. Technologia wykorzystywana na autostradach niemieckich, belgijskich czy polskich sprawdza się tam, gdzie ruch pojazdów jest mniejszy, a budżet przeznaczony na remonty i utrzymanie dróg jest niewielki. Przekonywanie władz lokalnych o zaletach nawierzchni betonowych zaczyna przynosić wymierne efekty, widoczne w różnych regionach Polski. Na łamach kwartalnika BTA przybliżę kolejny dobry przykład gminnych dróg betonowych.
13Bolejny – dobry przykład trwałości dróg betonowychpiepdf
Nasz czytelnik, Zdzisław Karpiński, przesłał zdjęcia drogi betonowej w miejscowości Bolejny. Mimo iż droga pochodzi z 1935 roku, jej nawierzchnia jest w bardzo dobrym stanie.
14Budowa drogi betonowej nie jest aż tak trudnaGrzegorz Kijowskipdf
Największymi prowokatorami, którzy skłonili mnie do budowy dróg betonowych, byli wykonawcy nawierzchni asfaltowych. Należało szukać rozwiązania, które po pierwsze byłoby trwałe, po drugie, aby nie było konieczności remontu raz wybudowanej drogi po trzech, pięciu czy siedmiu latach – mówi Józef Mokrzycki, właściciel firmy Mo-Bruk.
17Tarnowskie concrete’ne drogimgr inż. Grzegorz Kijowskipdf
W dużym ośrodku miejskim, jakim jest Tarnów, w ciągu ostatnich kilku lat powstało wiele odcinków dróg z nawierzchnią betonową. Pierwsze doświadczenia zdobyto w 1997 roku, kiedy to wybudowano pierwszy odcinek drogi. Inicjatorem i pomysłodawcą budowy dróg w tej technologii był Wiesław Fryz, właściciel firmy budowlanej.
18Sprawdzona technologia i 7 lat gwarancjimgr inż. Grzegorz Kijowskipdf
Tajemnicą dobrej drogi betonowej jest zastosowanie odpowiedniego betonu. Dobrze dobrane składniki i proporcje, w połączeniu z domieszkami chemicznymi, pozwalają uzyskać beton o odpowiednich parametrach. Parametrach, które pozwalają dać siedmioletnią gwarancję na wybudowaną drogę. Jestem przekonany, że w przyszłości nie będę musiał ich remontować – mówi wójt gminy Korzenna Leszek Skowron.
20Polski „whitetopping”mgr inż. Grzegorz Kijowskipdf
Technologia układania nawierzchni betonowych na istniejących drogach asfaltowych pochodzi ze Stanów Zjednoczonych. Są to cienkie nakładki, mające grubość kilkunastu centymetrów, a wytrzymałość betonu niejednokrotnie osiąga wartość przekraczającą 100 MPa. Podobna technika naprawy istniejącej nawierzchni asfaltowej jest wykorzystywana w Polsce. Różnica polega na tym, że grubość płyty betonowej przekracza 20 cm, a wytrzymałość betonu osiąga wartości około 50 MPa. Taką technologię modernizacji istniejącej drogi krajowej nr 81 wybrały władze miasta Żory.
22Lokalne przywiązanie do betonówekGKpdf
W gminie Grybów zostało wybudowanych ponad 50 km dróg betonowych. Konsekwentnie od 1998 roku prawie wszystkie drogi lokalne w tej gminie budowane są w technologii betonowej. – Stawiam na trwałość dróg. Wiem, że jeśli wykonam drogę z betonu, to będzie ona służyła przez długie lata. Mamy przypadki dróg asfaltowych, gdzie nawierzchnia po 4-5 latach była skoleinowana, miała pęknięcia, rozwarstwienia. Czasami po tych drogach jeździ ciężki sprzęt, często są to ciężarówki z drewnem z lasu. Muszą więc one być trwałe, by przez co najmniej kilkadziesiąt lat służyły społeczności lokalnej – mówi wójt Grybowa Piotr Krok.
24Gdzie asfalt nie może, tam beton poślemgr inż. Grzegorz Kijowskipdf
– Gmina Bochnia rozciąga się na przestrzeni ponad 50 km wzdłuż rzeki Raby. Położona jest na pograniczu Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Wielickiego. Część północna jest płaska, a południowa ma bardzo zróżnicowany teren, gdzie budowa dróg przysparza wielu trudności. Wykonawcy nie mogą użyć tam ciężkiego sprzętu ze względu na trudne uwarunkowania technologiczne. Tam właśnie w czynie społecznym ludzie budują drogi betonowe, które prowadzą do ich domów – mówi wójt gminy Bochnia.
25Będą inwestować, wykorzystując środki unijnepdf
Nasi rozmówcy są doświadczonymi samorządowcami. Pracują w gminach w różnych częściach Polski. Wybudowali tam drogi o nawierzchni betonowej, trwałe, bez kolein, co najmniej na 50 lat. 12 listopada 2006 roku zostali wybrani na kolejną, czteroletnią kadencję. Jak będą chcieli ją zagospodarować?
26Zadzwoń do mnie za 50 lat!Piotr Piestrzyński pdf
Drogę powiatową Gliniany – Teofilów (powiat opatowski, woj. świętokrzyskie) oddano uroczyście do użytku 5 października 2006 roku. Ma ponad 5300 metrów długości. Została zbudowana w ciągu 140 dni. – Wykonanie tej drogi to doskonały przykład współpracy samorządu powiatowego z samorządami gminnymi oraz gospodarującym na tym terenie podatnikiem – Grupą Ożarów SA – podkreślał Kazimierz Kotowski, starosta opatowski.
27Pierwsze betonowe cackoPiotr Piestrzyński pdf
Pierwszy w powiecie pajęczańskim odcinek drogi betonowej oddano do użytku 15 września 2006 roku. Ponadtrzystumetrowa droga łączy Dylów Rządowy z drogą krajową Pajęczno – Działoszyn i została wybudowana na bazie cementu pochodzącego z pobliskiej Cementowni Warta SA. – Jestem przekonany, że to betonowe cacko, dzięki swej wytrzymałości i solidności, służyć będzie wszystkim przez długie lata – mówił Dariusz Tokarski, burmistrz miasta i gminy Pajęczno podczas uroczystości otwarcia drogi.
28Belgijskie „success story”Andrzej Jasienskipdf
Belgijskie doświadczenia w budowaniu dróg z betonu cementowego sięgają praktycznie stu lat. Ogromny sukces osiągnął w tym kraju beton o ciągłym zbrojeniu. Pierwsza autostrada wykonana w tej technologii powstała 35 lat temu.
32Na bursztynowym szlakuPiotr Piestrzyński pdf
Ponad pięć kilometrów drogi o nawierzchni betonowej powstało w gminie Ujazd na Opolszczyźnie. Droga po raz pierwszy została wykonana przy pomocy specjalnego rozścielacza do betonu. – Przetrwa co najmniej 30 lat i będzie miała przyzwoite parametry przenoszenia ciężaru. Nieelegancko byłoby w te przepiękne, malownicze tereny ładować czarny asfalt. Uważaliśmy, że beton jest ekologiczny i lepiej się sprawdzi. Do budowy drogi zostały wykorzystane lokalne surowce – kruszywa, cement. Poza tym koszty budowy przemawiały za betonem, gdyż nie trzeba było wymieniać istniejącej podbudowy – uzasadnia wybór rodzaju nawierzchni Tadeusz Kauch, burmistrz Ujazdu.
34Na włościach GombrowiczówPiotr Piestrzyński pdf
Drogę o nawierzchni betonowej zbudowano we wrześniu br. na terenie gminy Ożarów (woj. świętokrzyskie). Odcinek o długości 1165 metrów i szerokości 5 metrów łączy miejscowość Prusy z Przybysławicami leżącymi przy drodze krajowej nr 79. – Tu są lessowe gleby, a na takich tylko droga betonowa zda egzamin – mówi Marcin Majcher, burmistrz Ożarowa. Przed ponad stu laty drogą, którą przykrył betonowy dywanik, poruszali się zapewne przodkowie Witolda Gombrowicza mieszkający w oddalonym o 2 km dworze w Jakubowicach.
35Betonówką po cementpiepdf
Droga betonowa kategorii KR3 o długości kilkuset metrów od września 2005 roku prowadzi do Cementowni Ożarów. To już trzeci w tym roku odcinek drogi betonowej, który powstał z udziałem Grupy Ożarów SA.
36Ponad tysiąc osób obejrzało pokaz budowy drogi betonowejPiotr Piestrzyński pdf
Frekwencja jak na dobrym koncercie, kapryśna aura, wiele rozwianych mitów i odpowiedzi na szereg ważnych pytał towarzyszyły „Pokazowi budowy drogi betonowej”, który w dniach 11-12 maja 2005 roku odbył się w Kielcach. 30-metrowy odcinek drogi betonowej powstał na „poligonie” Targów Kielce podczas XI Międzynarodowych Targów Budownictwa Drogowego „Autostrada- Polska”. Pokaz budowy drogi przygotowany przez Stowarzyszenie Producentów Cementu i Polski Cement został nagrodzony Wyróżnieniem Specjalnym Targów Kielce.
39Przypadek nr 812Piotr Piestrzyński pdf
Ponad 45 lat i ponad 14 kilometrów liczy biegnàca z WΠodawy do ˚ukowa betonowa droga wojewódzka nr 812. Jej budow´ zaΠatwiΠ pochodzàcy z okolic WΠodawy ówczesny sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po wpisaniu inwestycji do strategicznego planu centralnego mógΠ nawet làdowaç samolotem przed oknami rodzinnego domu. Droga bitumiczna, biegnàca jako przedΠu˝enie betonówki, po tym samym czasie po raz trzeci caΠkowicie zmieniΠa nawierzchni´, nie liczàc remontów czàstkowych.
40Pierwsza i nie ostatniaPiotr Piestrzyński dpdf
– To pierwsza droga betonowa w naszym mieście i mam nadzieję, że nie ostatnia. Koledzy samorządowcy, którzy przyjechali na dzisiejszą uroczystość, mogą się naocznie przekonać, że ulice i drogi można budować nie tylko z asfaltu – mówił Andrzej Szlęzak, prezydent Stalowej Woli. 15 kwietnia br. uroczyście oddano tam do użytku kilometrowy odcinek ulicy Kwiatkowskiego o nawierzchni betonowej.
40Przybysławice ruszyłypiepdf
Budowa gminnej drogi betonowej w miejscowości Przybysławice (gmina Ożarów, woj. świętokrzyskie) rozpoczęła się pod koniec maja br. – Wykonawcą jest Przedsiębiorstwo Robót Drogowych z Kraśnika, a budowa ma zostać zakończona, według umowy, 30 sierpnia br. – powiedział nam Marcin Majcher, burmistrz Ożarowa. – Na razie [6 lipca 2005 – przyp. red.] kończą wykonanie podbudowy. Wkrótce zaczną układać nawierzchnię betonową. Beton na drogę w Przybysławicach będzie produkowany z cementów Grupy Ożarów SA. Nadzór technologiczny będzie prowadziło Biuro Doradztwa Technicznego Grupy Ożarów SA. Droga ma 1200 m długości.
41Metodą czynowąPiotr Piestrzyński pdf
– Budowa dróg betonowych metodą „czynową” jak zaraza, ale dobra zaraza, rozpełzła się po gminie. Gdybyśmy chcieli budować we wsi drogi z asfaltu, zrobilibyśmy może 300 metrów, a my mamy już 2,5 km dróg betonowych – tłumaczy radny Kazimierz Kędziora, prekursor budowy dróg betonowych na terenie gminy Żurawica. I nie ma się co dziwić. W XXI wieku, ludzie chcą mieć lepsze drogi i porządne dojazdy do domów.
42Betonowe nawierzchnie ulic (II)dr inż. Jerzy Duda pdf
Kontynuując temat dotyczący nawierzchni ulic z betonu cementowego w miastach, rozpoczęty na łamach kwartalnika BTA nr 4/2004, powracam raz jeszcze do okresu II Rzeczypospolitej
44Budowaliśmy i będziemy budowaćPiotr Piestrzyński pdf
Prawie 10 kilometrów dróg betonowych wybudowała w 2004 roku w okolicach Nowego Sącza fi rma Mo-Bruk z Korzennej. Lokalne drogi betonowe powstały też m.in. w okolicach Radomska, Chełma i we Włodawie. – To stosunkowo oszczędna technologia i za stosunkowo niewielkie pieniądze pozwala zrobić dobrą jakościowo drogę. Myślę, że w 2005 roku zbudujemy kolejne odcinki – mówi o drogach betonowych Kazimierz Śpiewak, inspektor ds. utrzymania dróg i placów w Urzędzie Miasta we Włodawie.
46Betonowe nawierzchnie ulicdr inż. Jerzy Dudapdf
Od koƒca lat osiemdziesiàtych minionego stulecia, wraz z przywróceniem samorzàdnoÊci, nastàpiΠo wyraêne o˝ywienie w dziaΠaniach wΠadz miejskich na rzecz porzàdkowania miast, a szczególnie ich centrów. Podejmowano prace zmierzajàce do przywrócenia historycznym miastom czy miastom posiadajàcym historyczne centra (a takich jest w Polsce ponad 400) zarówno atmosfery lub choçby namiastki dawnej atmosfery, jak i roli oraz znaczenia wybranym obszarom tych miast
50Gdzie drogi, tam rozwójpdf
– Bardzo dobrze sprzedają się działki budowlane w miejscowościach, w których zbudowaliśmy drogi betonowe. Następuje rozwój poszczególnych miejscowości – mówi Piotr Tomański, wójt gminy Żurawica k. Przemyśla. W 2003 roku na terenie gminy powstało kilka odcinków dróg betonowych o łącznej długości ponad 1,5 km. Drogi zostały zbudowane przez mieszkańców w czynie społecznym. W tym roku gmina wspólnie z mieszkańcami planuje budowę kolejnych odcinków dróg betonowych oraz infrastruktury, np. oświetlenia już istniejących dróg. Również w okolicach Chełma, w listopadzie 2003 roku, powstały kolejne dwie drogi betonowe: w Majdanie Ostrowskim i we Włodawie.
51Przez Siewierz już, a do Pyrzowic w tym rokukarb, piepdf
Śląsk był i jest miejscem wielkich inwestycji drogowych. W 2003 roku nową nawierzchnię betonową otrzymało zniszczone i skoleinowane skrzyżowanie w Siewierzu. Rozpoczęła się też budowa drogi na lotnisko Pyrzowice wraz z węzłem Podwarpie. Zakończenie inwestycji planowane jest na 30 września 2004 roku.
52Asfalt czy beton – doświadczenia belgijskieinż. Jan Kuczałekpdf
Zeszyt techniczny nr 19 (czerwiec 2002) Walońskiego Ministerstwa Infrastruktury i Transportu (MET) przynosi interesujące porównanie efektywności ekonomicznej budowy i eksploatacji odcinków autostrad betonowych i asfaltowych w Belgii. Warto przyjrzeć się doświadczeniom kraju, w którym obie technologie od lat współistnieją, stwarzając pole dla obiektywnych analiz.
55„Dywanik” o grubości 18 cmpdf
Trzysta metrów gminnej drogi o nawierzchni betonowej powstało we wsi Huta koło Chełma. – Przydałoby się jeszcze 800 metrów, ale na więcej nie starczyło pieniędzy – mówi Henryk Łatka, sołtys wsi.
56Beton w parkuPiotr Piestrzyński pdf
Droga betonowa o długości 1300 metrów i szerokości 4 metrów powstała w sierpniu br. w Głogowcu w gminie Nowosolna k. Łodzi. Do wykonania podbudowy drogi i nawierzchni użyto betonu popiołowego na bazie popiołu z Zespołu Elektrociepłowni w Łodzi. Beton nawierzchniowy wykonała fi rma RMC Polska. Warto dodać, że nowa droga powstała na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich i biegnie nią szlak rowerowy.
57Doświadczenia w zakresie użytkowania dróg betonowych w Republice Czeskiejinż. Maria Birnbaumovapdf
Pod koniec lat 60. i na początku lat 70. ówczesna Czechosłowacja należała do pierwszych krajów w Europie, które wybudowały nawierzchnie betonowe za pomocą rozścielacza z deskowaniem przesuwnym. W tamtym czasie była to najnowocześniejsza technologia. Beton układano jednowarstwowo, grubość warstwy wynosiła 24 cm, a wycięte szczeliny były wąskie i nie były wzmacniane ani dyblami, ani kotwami. Tylko na krótkich odcinkach stosowano wkładkę gumową w szczelinach wzdłużnych, ale szybko zaniechano tej metody. W Republice Czeskiej układano nawierzchnię betonową, z małymi wyjątkami, na 4-cm warstwie bitumicznej poślizgowej, pod którą znajdowała się podbudowa stabilizowana cementem o grubości 20 do 24 cm. Szczeliny miały szerokość 3 mm i ze względu na brak środków finansowych nie były wypełniane. Takie nawierzchnie betonowe znajdują się w eksploatacji już od ponad 20 lat.
60Dziesięć kilometrów w 2002 rokuPiotr Piestrzyński pdf
Ponad 10 kilometrów lokalnych dróg betonowych zbudowała w tym roku w powiecie nowosądeckim fi rma Mo-Bruk z Korzennej. – Droga betonowa jest tańsza w eksploatacji od drogi bitumicznej. Szkoda, że nie wszyscy przedstawiciele samorządów to doceniają. Dochodzi do tego, że nawet nie zdążą kadencji skończyć, a zbudowaną przez siebie drogę bitumiczną już muszą remontować. Pracujemy nad przebudową tej mentalności – mówi Józef Mokrzycki, prezes Mo-Bruku.
61Obwodnica Młodzieszynakarbpdf
Pod koniec ubiegłego roku oddano do użytku kilkukilometrowy odcinek obwodnicy Młodzieszyna. Projektując drogę część nawierzchni postanowiono wykonać z betonu. Firmą, która zrealizowała ambitny plan wybetonowania 2400 metrów, było Warszawskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych. W sumie, do pokrycia 22 tysięcy m2 powierzchni użyto 6 tysięcy m3 betonu klasy B40. Przy zachowaniu tych samych parametrów podbudowy, na całym odcinku drogi położono 26-centymetrową warstwę betonu.
62Po gospodarsku w Kietrzumgr inż. Tomasz Pużakpdf
Ponad kilometr drogi betonowej, betonowe place postojowe oraz ponad 9000 m kw. posadzek betonowych powstało do końca września na terenie Kombinatu Rolnego w Kietrzu na Opolszczyźnie. Doświadczenia zdobyte przez pracowników w trakcie budowy mogą być przykładem dla innych kombinatów, gospodarstw rolnych i gmin w zakresie budowy i modernizacji infrastruktury komunikacyjnej
64Betonowa droga we Włoszczowiemgr inż. Szczepan Gajek, mgr inż. Jarosław Rutczyńskipdf
„Tysiącmilowa podróż zaczyna się od jednego kroku” – taką właśnie podróż, której celem jest poprawa stanu dróg lokalnych, rozpoczęła gmina Włoszczowa (woj. świętokrzyskie). Starostwo powiatowe, zainteresowane oszczędnościami wynikającymi z eksploatacji nawierzchni z betonu cementowego, zdecydowało się na realizację, w tej powszechnie stosowanej na zachodzie technologii, ok. 217 metrów drogi powiatowej o kategorii ruchu KR2.
66Nadzieja w betonieTadeusz Jacewiczpdf
Różne są przejawy kanikuły. W Wielkiej Brytanii latem pojawiają się doniesienia o potworze Loch Ness. We Francji telewizja z lubością pokazuje korki samochodowe, ciągnące się niekiedy ponad 100 kilometrów. Najmniej widowiskowo lato przebiega w Polsce. Samochody ślizgają się w szlamie z roztopionego asfaltu, na karoseriach osiada smołowe błoto, a wysoki urząd ogłasza, że większe ciężarówki nie mogą poruszać się w dzień. Tiry zjeżdżają na pozbawione czegokolwiek parkingi, tirówki pracują ze zdwojoną energią, nieprzytomni ze zmęczenia kierowcy klną do mikrofonów w różnych językach. Wielki pomost między Wschodem a Zachodem, członek NATO i – wkrótce – Unii Europejskiej grzęźnie latem w czarnym, lepkim bagienku ze smoły. Jeśli się zagapimy, ugrzęźniemy w nim na zawsze.