ad

Wydanie 1(65)/2014

issue-cover
Jeszcze kilkanaście dni temu upajaliśmy się wiosennym styczniem, a niektórzy wieszczyli wręcz zimę bez śniegu i mrozu. Od jakiegoś czasu zima jednak daje znać o sobie – najpierw boleśnie uderzyła w kolej i linie energetyczne, a nas, przy kilkunastostopniowych mrozach, raczy porannymi „przyjemnościami” odśnieżania samochodów, chodników itp. W końcu to jednak zupełnie normalne – śnieg i mróz w styczniu czy lutym. Zakończyliśmy trudny rok 2013 zupełnie przyzwoitymi wynikami drugiego półrocza, z umiarkowanym optymizmem patrzymy na rok 2014, a jeszcze większe biznesowe nadzieje wiążemy z latami kolejnymi. Zachęcam wszystkich naszych Czytelników do zapoznania się z interesującymi opiniami na temat perspektyw polskiego budownictwa, które w rozmowie z redakcją przedstawia przewodniczący zarządu SPC Andrzej Ptak.

Spis treści

Str.TytułAutorPDF
5Od WydawcyJan Dejapdf
Jeszcze kilkanaście dni temu upajaliśmy się wiosennym styczniem, a niektórzy wieszczyli wręcz zimę bez śniegu i mrozu. Od jakiegoś czasu zima jednak daje znać o sobie – najpierw boleśnie uderzyła w kolej i linie energetyczne, a nas, przy kilkunastostopniowych mrozach, raczy porannymi „przyjemnościami” odśnieżania samochodów, chodników itp. W końcu to jednak zupełnie normalne – śnieg i mróz w styczniu czy lutym. Zakończyliśmy trudny rok 2013 zupełnie przyzwoitymi wynikami drugiego półrocza, z umiarkowanym optymizmem patrzymy na rok 2014, a jeszcze większe biznesowe nadzieje wiążemy z latami kolejnymi. Zachęcam wszystkich naszych Czytelników do zapoznania się z interesującymi opiniami na temat perspektyw polskiego budownictwa, które w rozmowie z redakcją przedstawia przewodniczący zarządu SPC Andrzej Ptak. Te w sumie optymistyczne prognozy obciążone są jednak zagrożeniami, na których chciałbym się dzisiaj skoncentrować. Mówiąc najogólniej, są one związane z szeroko rozumianymi regulacjami w zakresie polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Od prawie dekady, a konkretnie od roku 2005, jako przemysł funkcjonujemy w ramach tzw. europejskiego systemu handlu emisjami. Jak dotąd, związane jest to głównie z emisją CO2, ale trzeba pamiętać, że to dopiero początek listy. Emisja CO2 jest naturalnym zjawiskiem towarzyszącym produkcji cementu, wynikającym z konieczności uzyskania w procesie technologicznym odpowiedniej ilości tlenku wapnia, podstawowego składnika minerałów tworzących klinkier portlandzki. Nie ma innej drogi uzyskania wymaganej ilości tego związku niż termiczny rozkład węglanu wapniowego. Przepraszam wszystkich za te chemiczne szczegóły, ale gwarantuję, że każdy, kto zaproponuje lepsze i tańsze źródło tlenku wapniowego niezbędnego do wyprodukowania 3,7 mld ton cementu – tyle dzisiaj rocznie produkuje świat – jest murowanym kandydatem do Nobla. Takie są fakty – w bardzo nowoczesnym przemyśle cementowym pracującym w Polsce aż 62% emitowanego CO2 pochodzi właśnie z procesu termicznego rozkładu węglanów! Jak dobitnie pokazał dobry dla cementu i polskiego budownictwa rok 2011, kiedy wyprodukowaliśmy prawie 19 mln ton cementu, takiej produkcji musi towarzyszyć emisja ok. 11 mln ton CO2. Podkreślam, że jest to produkcja w bardzo nowoczesnych instalacjach, gdyż z takimi mamy dzisiaj do czynienia w polskim przemyśle cementowym. W tych wszystkich dywagacjach i wyliczeniach nie odnoszę się do rzeczywistego wpływu CO2 na procesy globalnego ocieplenia klimatu. Mając swoją opinię w tym względzie, chcę wyraźnie podkreślić, że polski przemysł cementowy bardzo poważnie traktuje problemy ochrony środowiska i ochrony klimatu. Najlepszym dowodem na to jest ograniczenie jednostkowej emisji CO2 o 31% w porównaniu do roku 1990, drastyczne ograniczenie emisji pyłowych, czy też zmniejszenie jednostkowego zużycia energii elektrycznej o 25 %. Osiągnięto to inwestując ponad 10 mld złotych w modernizację istniejących i budowę nowych linii produkcyjnych. Śmiało można powiedzieć, że dzisiaj Europa zazdrości Polsce tak nowoczesnego przemysłu. Aby nie było jednak zbyt pięknie i słodko, wrócę do zagrożeń. Otóż, cały polski i europejski przemysł energochłonny – w tym przemysł cementowy – staje wobec przesadnie ambitnych celów polityki klimatycznej forsowanej przez Komisję Europejską. Który rozsądny inwestor zainwestuje w polski, czy też szerzej, europejski sektor cementowy, czytając treść komunikatu Komisji Europejskiej z 22 stycznia 2014 roku, w którym zapowiedziano wzrost celu redukcyjnego w emisji CO2 do roku 2030 o 40% w porównaniu do roku 1990? Kto podejmie poważną biznesową decyzję, pamiętając, że Komisja daje sobie pełne prawo do utworzenia tzw. rezerwy stabilizacyjnej, czy też ingerencji w listę sektorów dotychczas uprawnionych do otrzymywania pewnej ilości darmowych uprawnień do emisji CO2? Szczególnie my, w Polsce, będąc wschodnią rubieżą europejskiego systemu handlu emisjami, musimy pamiętać, że produkujemy lokalnie, dając zatrudnienie, płacąc podatki, ale działamy na rynku globalnym. Poważne decyzje inwestycyjne podejmowane globalnie nie są i nie będą uwzględniały elementów sentymentalnych – biznes robi się tam, gdzie warunki inwestowania są korzystniejsze. Europa musi się wyrwać z tego schizofrenicznego klinczu, w którym z jednej strony mówi się o potrzebie reindustrializacji i zwiększeniu udziału przemysłu w europejskim PKB, przynajmniej do poziomu 20% (z dzisiejszych 16%), a z drugiej strony nakłada się klimatyczne pęta, które mogą prowadzić do ucieczki przemysłu ze Starego Kontynentu. W tym wszystkim pocieszające jest tylko to, że polskie, racjonalne stanowisko w sprawie europejskiej polityki klimatycznej jest ostatnio jakby trochę lepiej przyjmowane. Przepraszam za monotematyczność dzisiejszego „wstępniaka”, ale proszę mi wierzyć, właśnie te problemy zdominowały u nas początek roku i będą decydować o przyszłości branży w wielu kolejnych latach. A poza tym – wszystko normalnie. Intensywnie pracujemy nad szczególnym wydarzeniem, którym jest kolejna edycja Dni Betonu, realizujemy wiele ważnych dla branży zadań, wśród których istotne miejsce zajmuje kontakt z naszymi Czytelnikami na łamach kwartalnika BTA. Jan Deja
6O dobrym zadatku na 2014 rokPiotr Piestrzyńskipdf
– 2013 rok zakończyliśmy stratą, ale z dużym optymizmem. Inwestycje, które ruszyły w drugim półroczu 2013 r. na pewno przejdą na rok 2014. To drugie półrocze, nie dość że poprawiło nastroje w całej branży, to jest dobrym zadatkiem na 2014 rok – mówi Andrzej Ptak, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu.
8W gospodarce umiarkowany optymizmMarcin Peterlikpdf
Za nami rok, który dla polskiej gospodarki był rokiem słabym, ale mimo wszystko znacznie lepszym niż można się było tego spodziewać dwanaście miesięcy temu. Warto sobie przypomnieć, w jakich nastrojach wchodziliśmy w 2013 rok. Wzrost gospodarczy stawał się wówczas coraz wolniejszy, a w czwartym kwartale 2012 roku, po raz pierwszy od lat, tempo wzrostu PKB spadło poniżej poziomu 1 procenta. Coraz słabsza koniunktura w przemyśle i budownictwie skutkowała rosnącym bezrobociem, które w grudniu było o 0,9 punktu procentowego wyższe niż na koniec roku poprzedniego. Dodatkowo nastroje konsumentom i przedsiębiorcom psuli pesymiści, którzy wieszczyli polskiej gospodarce w 2013 roku armagedon – głęboką recesję, drastyczny wzrost podatków i masowe bezrobocie.
10Zagrożeni wyciekiem emisjiPiotr Piestrzyńskipdf
– Dochodzą nas sygnały, że Komisja Europejska szuka kolejnego sposobu podniesienia cen uprawnień emisji CO2 i jednym ze sposobów ma być jutrzejsza rewizja listy działów przemysłu uprawnionych do otrzymywania puli darmowych uprawnień – mówił prof. Jan Deja, dyrektor Biura Stowarzyszenia Producentów Cementu, podczas konferencji prasowej 21 stycznia 2014 r. Jeżeli sektor cementowy znajdzie się poza listą, to w ciągu sześciu lat będzie musiał dokupić uprawnienia za około 790 mln euro. Andrzej Ptak, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu a zarazem prezes Grupy Ożarów, stwierdził, że z punktu widzenia jego koncernu istnieje realne zagrożenie, że właściciele, zamiast kupować uprawnienia w Polsce, zainwestują na Ukrainie i przewiozą niedokończoną linię do produkcji klinkieru z Ożarowa pod Lwów.
12Trwałe wartości dla przyszłościPiotr Piestrzyńskipdf
Dom nad morzem zaprojektowany przez Ultra Architects z Poznania i Lubelski Park Naukowo-Technologiczny z pracowni Stelmach i Partnerzy to projekty, które zdobyły główne nagrody XVII edycji konkursu Polski Cement w Architekturze. – Wierzę, że polski cement, a w szczególności architektura robiona z tego cementu będzie wartością trwałą i będzie świadczyła o nas w przyszłości – mówił podczas wręczania nagród Olgierd Dziekoński, minister w Kancelarii Prezydenta RP. 7 grudnia 2013 r., w warszawskiej siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich odbyło się rozstrzygnięcie konkursu organizowanego przez Stowarzyszenie Producentów Cementu i Stowarzyszenie Architektów Polskich.
16Autorzy betonowego domuPaweł pięciakpdf
Rozmowa z Marcinem Kościuchem i Tomaszem Osięgłowskim, wspólnikami w pracowni Ultra Architects, twórcami „Domu nad morzem”, który otrzymał równorzędną pierwszą nagrodę w XVII edycji konkursu Polski Cement w Architekturze.
20Jednolita betonowa strukturaPaweł Pięciakpdf
Prezentujemy „Dom nad morzem” autorstwa młodej poznańskiej pracowni Ultra Architects. Budynek zdobył równorzędną nagrodę w XVII edycji konkursu Polski Cement w Architekturze.
22Wotrubakirche - mały wielki monumentTomasz Kozłowskipdf
Fritz Wotruba to austriacki twórca, uznany za jednego z najwybitniejszych rzeźbiarzy XX wieku. Artysta był związany z nurtem abstrakcji geometrycznej, a w ostatnim momencie swej twórczości zwrócił się ku rzeźbie sakralnej. Najbardziej znanym jego dziełem nie jest jednak rzeźba, a może właśnie rzeźba, która zamieniła się w zbudowane dzieło architektoniczne.
24Tylko zrozumienie przyniesie sukcesPiotr Piestrzyńskipdf
– Obserwując to, co dzieje się u wszystkich realizatorów kontraktów drogowych, jestem umiarkowanym optymistą, patrząc na nową  perspektywę unijną 2014-2020. Problemy, które mieliśmy przy realizacji kontraktów w ubiegłej perspektywie, dały wszystkim stronom inwestycji wiele do myślenia. Teraz obserwuję chęć stron do dyskusji, do wymiany poglądów, do próby zrozumienia punktu widzenia strony przeciwnej. To bardzo ważne. Jeżeli na kontrakcie wszystkie trzy strony współpracują – zamawiający, wykonawca, inżynier – to można osiągnąć sukces, którym jest odpowiednia jakość robót, kontraktowy termin i nieprzekroczony budżet – tłumaczy prof. Tomasz Siwowski, kierownik Zakładu Dróg i Mostów Politechniki Rzeszowskiej i prezes firmy Promost Consulting Sp. z o.o.
26Betonowa autostrada na Ukrainę oddana na gwiazdkęPiotr Piestrzyńskipdf
Tuż przed Wigilią, 23 grudnia 2013 r., Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad udostępniła do ruchu 21 kilometrów autostrady A4 na odcinku Radymno – Korczowa. Ostatni odcinek tej drogi, o długości 4,5 km, przed granicą z Ukrainą, został wykonany z betonu. Teraz autostrady o nawierzchniach betonowych łączą Polskę nie tylko z Zachodem, ale także ze Wschodem Europy.
28Uparta DamrokaAneta Długoszpdf
Dawno temu, w początkach XIII wieku, na przesmyku między jeziorami Białym i Kłodno, koło Chmielna, żyła księżniczka Damroka. Wiemy o niej tylko tyle, że była córką Świętopełka i ufundowała w Chmielnie na wzgórzu drewniany, trójnawowy kościółek, który przetrwał co najmniej do XVI wieku. Zachowała się również legenda, w której Damroka jawi się nam jako kobieta piękna, jednak bardzo oporna na zaloty namolnego rycerza. Uwięziona w zamkowej wieży konsekwentnie odmawiała zamążpójścia i z pomocą czarodziejskich łabędzi, które przeniosły ją na swych skrzydłach, powróciła do domu. Tak, to musiała być wyjątkowa niewiasta…
3110 miliardów na drogi PodkarpaciaPiotr Piestrzyńskipdf
– Cały zakres prac przypadający na lata 2007-2013 obejmował ponad 250 km dróg, które trzeba było albo wybudować albo przebudować za kwotę 10 mld złotych. Na koniec 2013 roku można stwierdzić, że założony plan finansowy zrealizowaliśmy na 87% – mówi Wiesław Kaczor, dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Rzeszowie.
32Nowa Brama PrzemyskaAneta Długoszpdf
Być może to miasto, położne w południowo-wschodniej Polsce, nie budzi większych emocji, podobnie jak w wielu innych zakątkach naszego pięknego kraju jego mieszkańcy muszą borykać się z trudami dnia codziennego oraz przeżywają większe lub mniejsze radości. Do niedawna mieszkańcy Przemyśla, aby przemieszczać się po mieście położonym po obu stronach Sanu, na malowniczych zboczach Bramy Przemyskiej, korzystali z dwóch mostów drogowych, często niestety zakorkowanych. Ale od 10 listopada 2012 roku sytuacja uległa zmianie. Teraz przybywających do Przemyśla może zachwycić nie tylko widok pięknie położonego miasta, ale również widok nowego mostu, nazwanego na cześć tej krainy geograficznej Bramą Przemyską.
34GDDKiA: Przegoniliśmy Portugalię i HolandięPiotr Piestrzyńskipdf
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podsumowała 11 grudnia 2013 r. na konferencji prasowej nie tylko mijający rok, ale także perspektywę unijną 2007-2013. Jednocześnie jako jedyny zamawiający GDDKiA wystartowała już z nowymi projektami, przeznaczonymi do realizacji w ramach środków unijnych na lata 2014-2020.
35Kraków Arena tuż, tużPiotr Piestrzyńskipdf
Pod koniec kwietnia 2014 roku zostanie oddana do użytku hala widowiskowo-sportowa w Krakowie – Kraków Arena. Będzie to jeden z pierwszych obiektów, który miasto chce włączyć w plany realizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2022 roku. Obiekt pochłonął ponad 100 tysięcy metrów sześciennych betonu towarowego.
36Most w Toruniu oddany do użytkuPiepdf
Nowy most drogowy w Toruniu im. gen. Elżbiety Zawackiej przekazano do użytku 9 grudnia 2013 r. Budowa mostu, zgodnie z umową o dofinansowanie, kosztowała ok. 753 mln zł, z czego 327 mln zł pochodzi ze środków unijnych.
38Na ratunek łódzkiemu centrumDawid Hajokpdf
Budowa nowego dworca Łódź Fabryczna to największa tego typu budowa w Polsce. Na jej potrzeby będzie wykorzystanych ok. 750 tys. m sześc. betonu – to trzy razy więcej niż np. przy budowie Stadionu Narodowego w Warszawie.
40Największa inwestycja AGHPaweł Pięciakpdf
Od kwietnia trwa budowa Centrum Energetyki Akademii Górniczo-Hutniczej. Kosztem 189,9 mln zł na głównym kampusie uczelni w centrum Krakowa powstaje obiekt o powierzchni całkowitej 18 tys. m kw. Znajdzie się w nim 38 kompleksów laboratoryjnych, w których będą prowadzone badania nad szeroko rozumianą energetyką, a w szczególności nad czystymi technologiami węglowymi. Ta inwestycja jest w pewnym sensie zwieńczeniem gwałtownego procesu modernizowania się uczelni, który rozpoczął się w nowych warunkach gospodarczych po roku 1989, a bardzo przyspieszył po wstąpieniu Polski do UE w 2004 roku.
42Budynki wysokie w krajach Unii EuropejskiejAdam Zbigniew Pawłowski, Ireneusz Całapdf
Najwyższy wieżowiec Europy – The Shard – nie mieści się pod względem wysokości wśród 80 najwyższych budynków świata w 2014 roku. Świadczy to dobitnie o prowadzonej polityce zabudowy miast Unii Europejskiej. Zabudowa ta jest w miastach wyraźnie kontrolowana. Zdaniem wielu narusza historyczny ład przestrzenny. Dlatego w Unii Europejskiej – rośnie ilość wieżowców, ale nie rosną ich wysokości.
48John Smeaton i Eddystone RockAGnieszka Defus, Marek Gawlickipdf
Odpowiedź na pytanie, jakie wydarzenia i które z wynalazków odegrały najważniejszą rolę w materialnym rozwoju naszej cywilizacji, stanowi duży problem i uzależniona jest nie tylko od posiadanej wiedzy, emocjonalnego stosunku do otaczającej nas rzeczywistości, ale i od profesji odpowiadającego. Mniej lub bardziej wiarygodne rozstrzygnięcia zapadają zazwyczaj w oparciu o analizy wyników ankiet, których autorzy tworzą listy rankingowe najważniejszych wynalazków. Listy takie wprawiają niekiedy w zdumienie, innym zaś razem mile łechcą próżność czytelnika, który lubi swój zawód i jest dumny, że w mniejszym lub większym stopniu kontynuuje doceniane przez innych dzieło wielkiego wynalazcy.
52Rozporządzenie nr 305/2011 - procedury uproszczone, jednostki ds. oceny technicznej, jednostki notyfikowaneGrażyna Bundyra-Oraczpdf
W niniejszym artykule omówiono wybrane zagadnienia regulacji prawnych Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r., ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG.
56Wpływ metakaolinitu na proces hydratacji cementuPaweł Lispdf
Popularność betonu, jako materiału budowlanego pozwalającego w szeroki sposób kształtować wytwarzane z niego konstrukcje, uzasadnia potrzebę ciągłego rozwoju technologicznego. Koszty uzyskiwania głównego składnika cementu portlandzkiego – klinkieru oraz możliwość uzyskiwania szczególnych właściwości mieszanki betonowej, istotne z punktu widzenia specjalistycznych zastosowań, uzasadniają konieczność badania możliwości pozyskiwania nowych surowców do ich wytwarzania. Dodatkowo istotny aktualnie problem ograniczania, w związku z regulacjami Unii Europejskiej, emisji CO2 występującej w dużych ilościach podczas produkcji klinkieru stanowi kolejny argument za koniecznością ograniczania ilości klinkieru w masie cementu na korzyść innych składników.
60Ocena betonu w wykonywanej konstrukcji w przypadku wątpliwości co do jego jakościGrzegorz Bajorek, Marta Kiernia-Hnatpdf
Konieczność dokonania oceny betonu w konstrukcji w niedługim czasie po jego wbudowaniu jest zjawiskiem dość częstym. Można nawet stwierdzić, że w okresie kryzysowym tych sytuacji jest więcej. Daleko posunięta optymalizacja procesów produkcyjnych betonu oraz zmagania zmierzające do minimalizacji kosztów produkcji sprawiają, że dostarczany wyrób wykazuje jakość bliską granicy określonej wymogami normowymi, albo niestety jej nie osiąga. Jeśli do tego dochodzą te same aspekty ze strony wykonawcy robót, negatywny efekt pogłębia się. W rezultacie uzyskujemy produkt (element, konstrukcję), wobec której mamy wątpliwości co do zapewnienia parametrów narzuconych przez projektanta. Wątpliwości dotyczące także możliwości akceptacji betonu już wbudowanego: – czy konstrukcja jest bezpieczna, czy trzeba ją zabezpieczać, czy należy ją wzmacniać, czy należy ją naprawiać, czy można rozliczać fakturę wystawioną przez dostawcę betonu, czy można rozliczyć roboty zrealizowane przez wykonawcę robót itp., itd.
64Beton wobec wymagań podstawowych w zakresie higieny, zdrowia i środowiska wynikających z CPRBożena Środapdf
Od lipca 2013 r. obowiązuje Rozporządzenie nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. PE i Rady (CPR) ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające Dyrektywę Rady 89/106/EWG w sprawie wyrobów budowlanych. Rozporządzenie CPR określa podstawowe wymagania, które muszą spełniać obiekty budowlane. Wymagania stanowią podstawę zharmonizowanych specyfikacji technicznych.
6620 lat edukacji rynkuPiotr Piestrzyńskipdf
– W tej chwili betoniarnie dysponują najnowocześniejszym sprzętem. Jest tendencja do zarządzania recepturami z jednego miejsca. Mamy do czynienia z poziomem europejskim produkcji betonu towarowego i prefabrykacji w Polsce – to także zasługa naszej firmy – mówi Tadeusz Wasąg, kierownik Krajowego Biura Sprzedaży MC-Bauchemie. W tym roku ta rodzinna firma wywodząca się z Niemiec obchodzi 20-lecie obecności w Polsce.
68Beton towarowy a wyrób budowlany – w świetle nowelizowanych regulacjiZdzisław B. Kohutekpdf
Czy beton towarowy zbliża się coraz bardziej do urzędowej rodziny wyrobów budowlanych? Ustawa o wyrobach budowlanych, znowelizowana w myśl unijnego Rozporządzenia 305/2011, zasadniczo nie różnicuje już produktów wytworzonych w oparciu o normę zharmonizowaną i niezharmonizowaną – pod warunkiem, że ostatnie z wymienionych trafią na rynek krajowy ze znakiem budowlanym „B”, a ich jakość odpowiadać będzie wymaganiom aktualnych norm ze zbioru PN-EN i PN.
72O reologii nad zalewemPiepdf
Ponad 200 osób wzięło udział w XV edycji konferencji „Reologia w technologii betonu”, która w dniach 12-13 listopada 2013 r. odbyła się w Bronisławowie nad Zalewem Sulejowskim. Organizatorem spotkania było Stowarzyszenie Producentów Chemii Budowlanej. – Konferencja odniosła wielki sukces. Udało nam się zagwarantować wysoką jakość prezentacji. Spotkaliśmy się też z ogromnym zainteresowaniem uczestników. Na pewno będziemy organizowali kolejne edycje – podsumował Tadeusz Wasąg, prezes stowarzyszenia.
74Rynek betonu towarowego w Polsce. Podsumowanie 2013 i perspektywa 2014Biuro SPBTpdf
Miniony rok był kolejnym okresem, w którym zanotowano znaczące obniżenie popytu na beton towarowy. Szacuje się, że w poprzednim roku w całej branży zanotowano spadek zapotrzebowania na beton towarowy o 8% w porównaniu do wielkości produkcji z 2012 roku, co oznacza zmianę z poziomu prawie 19,5 Mm3 do 18,0 Mm3 (wykres 1). Przyczyną spadku zapotrzebowania na beton towarowy, na początku ubiegłego roku, była przede wszystkim długa zima i stąd wynikająca korekta. W ciągu roku zanotowano mniejszą liczbę zamówień, odnotowano kolejne upadłości firm, a także zatory płatnicze, szczególnie wśród przedsiębiorstw zajmujących się budową dróg i obiektów mostowych, a także w  branży deweloperskiej (wykres 2). W roku 2013 widoczne było spowolnienie gospodarcze w zdecydowanej większości sektorów w Polsce.
76XIV Jesienne Warsztaty Betonoweredpdf
W dniach 20-22 listopada 2013 r. Grupa Górażdże po raz czternasty zorganizowała Jesienne Warsztaty Betonowe. Trzydniowe spotkanie ludzi nauki i praktyków odbyło się w hotelu Villa Verde w Zawierciu i na terenie Przemiałowni Ekocem w Dąbrowie Górniczej.
78BASF: Lokalny partner o globalnym spojrzeniuDawid Hajokpdf
Master Builders Solutions to nowa marka głęboko zakorzeniona w dziedzinie badań i rozwoju BASF. Dzięki gęstej sieci regionalnych ekspertów budowlanych chcemy połączyć globalny zasięg z lokalnymi doświadczeniami – mówi Michał Elert, dyrektor Techniczno-Handlowy BASF Admixtures Polska.