Wydanie 1(49)/2010

issue-cover
Kolejny raz zima zaskoczyła, ale tym razem nie tylko drogowców. Trzaskający mróz, zapomniane już ilości śniegu, oblodzone linie energetyczne i przerwy w dostawie prądu, zakłócenia w transporcie kolejowym na najważniejszych polskich szlakach uzmysłowiły chyba wszystkim, jak wciąż słabi jesteśmy w walce z siłami natury.
Problemy miała lub ma wręcz cała Europa, a zdominowani jak dotąd sceptycy wobec lansowanej wizji globalnego ocieplenia odzyskują utracone pozycje. Można powiedzieć, że przysłowiowym kubłem zimnej wody na rozpalone głowy europejskich zwolenników bezkrytycznego obniżania limitów emisyjnych CO2 były wyniki grudniowego szczytu klimatycznego w Kopenhadze.

Spis treści

Str.TytułAutorPDF
5Od WydawcyJan Dejapdf
Kolejny raz zima zaskoczyła, ale tym razem nie tylko drogowców. Trzaskający mróz, zapomniane już ilości śniegu, oblodzone linie energetyczne i przerwy w dostawie prądu, zakłócenia w transporcie kolejowym na najważniejszych polskich szlakach uzmysłowiły chyba wszystkim, jak wciąż słabi jesteśmy w walce z siłami natury.
Problemy miała lub ma wręcz cała Europa, a zdominowani jak dotąd sceptycy wobec lansowanej wizji globalnego ocieplenia odzyskują utracone pozycje. Można powiedzieć, że przysłowiowym kubłem zimnej wody na rozpalone głowy europejskich zwolenników bezkrytycznego obniżania limitów emisyjnych CO2 były wyniki grudniowego szczytu klimatycznego w Kopenhadze. Należy się cieszyć, że Polska konsekwentnie w tej europejskiej dyskusji o systemie handlu emisjami prezentuje bardzo zdroworozsądkowe stanowisko, opierające się na dwóch zasadniczych elementach. Po pierwsze, absolutnie zasadna jest walka o poprawę efektywności energetycznej skutkująca ograniczeniem poziomów emisyjnych we wszystkich obszarach gospodarki i codziennego życia obywateli. Po drugie, wszystkie te działania redukcyjne muszą dotyczyć systemu, który będzie obejmował nie tylko Europę, ale również wszystkich pozostałych dużych emitentów CO2 i innych gazów cieplarnianych, takich jak np. Chiny, USA czy Indie.
Niespełnienie tego drugiego warunku doprowadzi do niechybnego "wyprowadzenia" z Europy energochłonnych gałęzi przemysłu. Dla przykładu, kilka miesięcy temu Boston Consulting Group wyliczył, że wzrost ceny uprawnienia do emisji jednej tony CO2 do poziomu 23 euro doprowadzi do nieopłacalności produkcji cementu w Polsce. Tańsze może okazać się sprowadzanie cementu z Ukrainy, Chin lub Indii. Taka sytuacja dotyczy także kilku innych polskich i europejskich branż przemysłowych.
Problemem, z którym przyszło nam się zmierzyć w ostatnich miesiącach, jest orzeczenie UOKiK. Chciałbym wyraźnie podkreślić, że po szczegółowej kontroli, już na wstępnym etapie, Stowarzyszenie Producentów Cementu zostało wyłączone z toczącego się postępowania. Prowadziliśmy i będziemy prowadzić swoją działalność z poszanowaniem wszelkich zasad prawnych. Jesteśmy dumni z tego, co stowarzyszenie zrobiło przez prawie 20 lat swojego działania; z tych dwudziestu lat, w których nasz przemysł stał się jednym z najnowocześniejszych w Europie, a cement i beton zaczęły być postrzegane jako ważny, nowoczesny i perspektywiczny materiał budowlany.
Początek roku to oczywisty moment podsumowywania tego co było i kreślenia planów na przyszłość. Zachęcam wszystkich do przeczytania wywiadu z prezesem Lukiem Callebatem, który przedstawia swoją ocenę roku 2009 i prognozy na rok 2010 i lata kolejne. Analizując również inne teksty zamieszczone w naszym piśmie, patrząc szerzej na rynek budowlany w Polsce, niezmiennie pozostaję optymistą i zakładam, że w perspektywie krótkoterminowej przed nami kilka lat dobrej, wzrostowej koniunktury budowlanej. Również długoterminowe prognozy zapotrzebowania na cement, prezentowane choćby przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, są optymistyczne.
Początek roku przynosi również pewne zmiany we władzach stowarzyszenia. Po kilku latach pracy w Polsce, uwieńczonej sprawowaniem funkcji przewodniczącego zarządu SPC, rozwijając swoją karierę w strukturach biznesowych Lafarge, opuszcza nasz kraj prezes Luc Callebat. Dziękując mu za ogromne zaangażowanie w prowadzenie stowarzyszenia, sympatię, którą okazywał nam i Polsce, życzymy mu pomyślności i dalszych błyskotliwych etapów w karierze.
Nowym przewodniczącym zarządu został pan Leonard Palka, ?od zawsze? związany ze stowarzyszeniem, wieloletni członek jego władz, człowiek bardzo dobrze znający branżę cementową i realia polskiego budownictwa.
Niezależnie od tych zmian, my będziemy konsekwentnie realizować swoje zadania w obszarze promocji cementu i betonu, betonowych nawierzchni drogowych, architektury i, ogólnie mówiąc, zrównoważonego budownictwa.
Jednym z absolutnych priorytetów tego roku są szóste już Dni Betonu. Zainteresowanie uczestnictwem w konferencji, silnie sygnalizowane przez środowisko budowlane, mobilizuje nas do sprostania oczekiwaniom. Od kilkunastu już lat przywiązujemy duże znaczenie do naszej działalności informacyjnej realizowanej między innymi poprzez wydawanie kwartalnika BTA. Kontakt z Czytelnikami, wsłuchiwanie się w ich opinie, to niezmiernie ważne narzędzie w dopasowywaniu jego zawartości do potrzeb i oczekiwań odbiorców. Mając na względzie te cele, zwracam się do wszystkich Państwa z prośbą o poświęcenie kilkunastu minut na wypełnienie ankiety, którą dołączamy do tego numeru kwartalnika.
Wielość spraw, które chciałem zasygnalizować Państwu, powoduje, że nie ma możliwości szerszego omówienia treści pisma. Zapewniam jednak, że we wszystkich tradycyjnie prezentowanych obszarach staraliśmy się przygotować informacje ważne, przydatne i chyba także interesujące.
Zapraszając do lektury, życzę wszystkim naszym Czytelnikom udanego 2010 roku.
8O budownictwie i cemencie w roku jubileuszu SPCPiotr Piestrzyńskipdf
– Rok 2009 był nieco gorszy dla branży cementowej niż kilka lat poprzednich, ale każdy kolejny kwartał tego roku pokazywał coraz lepsze wyniki – mówi Luc Callebat, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu. Jego zdaniem SPC, które w 2010 roku obchodzi jubileusz 20-lecia istnienia, może być dumne ze swoich dokonań.
10Ceny cementu a ceny mieszkań na rynku pierwotnymSzymon Jungiewiczpdf
Za ponaddwukrotne wzrosty cen mieszkań na rynku pierwotnym odpowiadały inne czynniki niż wzrosty cen cementu. Były to przede wszystkim zwiększone marże deweloperów, wzrosty cen działek budowlanych oraz cen usług frm wykonawczych.
12Bez boomu, ale nadal na pozycji lideraMarcin Peterlik pdf
Rok 2010 będzie lepszy dla całej gospodarki. Prognozowany przez IBnGR wzrost PKB w bieżącym roku wyniesie 2,3 procent, a więc o ponad 1 punkt procentowy więcej niż w założeniach rządowych zawartych w budżecie. Mimo pewnego przyspieszenia w gospodarce, w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy nie powinniśmy oczekiwać boomu. Wzrost na poziomie nieco poniżej 2,5 procent pozwoli jednak Polsce prawdopodobnie po raz kolejny zająć miejsce lidera wzrostu w Unii Europejskiej.
14Zwyciężyło zagospodarowanie skweru HooveraPiotr Piestrzyńskipdf
Rozstrzygnięcie XIII edycji konkursu „Polski Cement w Architekturze” odbyło się 12 grudnia 2009 r. w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich przy ul. Foksal w Warszawie. Architekci – autorzy projektów, którzy w ciekawy i twórczy sposób wykorzystali beton, otrzymali dyplomy i nagrody pieniężne. Pierwszą nagrodę zdobyli JEMS Architekci za zagospodarowanie skweru Hoovera w Warszawie.
20Elegancki gest w sercu WarszawyPaweł Pięciakpdf
W poprzednich latach główne nagrody konkursu „Polski Cement w Architekturze” zdobywały budynki będące samoistnymi dziełami architektury. Nagradzano obiekty mówiące o sobie mocno i pełnym głosem. Na ich tle nagroda główna przyznana w XIII edycji konkursu jest może szczególnie ciekawa. Wygrało zagospodarowanie skweru Hoovera w Warszawie, czyli bardziej aranżacja w przestrzeni historycznej niż mocna samoistna architektura. Jest to stonowana ingerencja w materię miasta, a nie donośny krzyk, ale okazuje się, że cichy głos może być równie interesujący.
22Kilka pokoleń architekturyPaweł Pięciakpdf
Dopiero jako dojrzały człowiek uświadomiłem sobie, że moi profesorowie, którzy pochodzili ze Lwowa, i za Boga by się nie przyznali, że mają coś wspólnego z istniejącym ustrojem socjalistycznym, uprawiali historię architektury w kategoriach marksistowskich.
26Perfekcja i ekspresja architektury betonowej – funkcjonalizm materii (cz. 1)Marcin Charciarekpdf
Jednym z odwiecznych powodów poszukiwania reguł i zasad tworzenia architektury jest przekona­nie, że architektura może być rzeczą piękną i do­skonałą. Grecy, uznając, że doskonałość jest skład­nikiem piękna, wskazali także warunek powstania rzeczy doskonałej – właściwy i harmonijny układ części, nazwanych proporcją, harmonią i ładem. Tak stworzone dzieła okrzyknięto arcydziełami, zaś twórców owych dzieł – mistrzami. Przez pozosta­łe wieki architekci tworzyli adekwatne dla czasów wzorce piękna, a równocześnie określali za tym przykłady absolutu formalnego – uznawane (jak kiedyś Panteon czy świątynie Akropolu) za rzeczy skończone i doprowadzone do końca w swojej for­mie, ale także w funkcji i konstrukcji, w których nic nie można dodać ani ująć bez straty dla koń­cowego uformowania.
28Na A2 będzie washbetonPiotr Piestrzyńskipdf
Nawierzchnia betonowa z wyeksponowanym kruszywem, czyli tzw. washbeton, zostanie po raz pierwszy w Polsce ułożona na autostradzie A2, na odcinku Nowy Tomyśl – Świecko. Testowy odcinek o długości 1 km zarówno jezdni północnej jak i południowej został wykonany w listopadzie 2009 roku. Gdy zejdą śniegi, prace przy budowie autostrady ruszą pełną parą.
38Zimowe utrzymanie nawierzchni z kostki brukowejBartosz Ormanty Grzegorz Łójpdf
Kolejna zima skuła lodem nasze polskie drogi i autostrady. Również na chodnikach i innych ciągach komunikacyjnych możemy zaobserwować zalegający śnieg i błoto pośniegowe. W związku z tym warunki atmosferyczne panujące w naszym kraju mocno dają się we znaki naszym drogowcom.
40Trwałość a właściwa kontrola laboratoryjna wyrobów betonowychpdf
Połączenie nowoczesnych domieszek, trwałych, w pełni powtarzalnych barwników oraz wsparcia w postaci laboratorium betonu pozwala, przy odpowiednim reżimie technologicznym, na stałe uzyskiwanie trwałych i estetycznych wyrobów betonowych.
42Emisja hałasu nawierzchni dróg – drogi betonoweRainer Stal, Adam Karbowskipdf

Emisje hałasu ruchu ulicznego zajmują znaczące miejsce wśród efektów środowiskowych spowodowanych zwiększającą się mobilnością. Według różnych badań i kontroli środowiska, ruch uliczny staje się coraz bardziej odczuwalnym źródłem hałasu. Pośród „nośników ruchu” (drogi, szyny, powietrze) jego dominacja, jako sprawcy hałasu, uwydatnia się jeszcze bardziej. W reakcji na tę problematykę zostały wydane na poziomie Unii Europejskiej oraz krajów członkowskich różne dokumenty dotyczące hałasu. Istotnym punktem jest zobowiązanie do stworzenia strategicznych „kart hałasu”, a także wynikających z tego planów jego redukcji.

 

Artykuł na na podstawie artykułu Manfreda Haidera „Lärmemission von Fahrbahnoberflächen– Betonstraßen” (informator pt. Betonstrassen 2007)

46„Impulse response” – nowoczesna metoda nieniszczącej defektoskopii konstrukcji betonowychAndrzej Moczko Jarosław Rybakpdf
Obserwowany od początku bieżącego stulecia stały wzrost zainteresowania wielu ośrodków naukowych rozwojem nieniszczącej diagnostyki konstrukcji betonowych zaowocował szeregiem nowych rozwiązań technicznych. Widoczny postęp nastąpił w pierwszym rzędzie w dziedzinie pomiarów defektoskopowych. Obok znanej i sprawdzonej metody „Impact-Echo” pojawiły się nowe możliwości badawcze, spośród których na szczególną uwagę zasługuje trójwymiarowa tomografa ultradźwiękowa oraz metoda „Impulse Response” , która jest twórczym rozwinięciem metody badania ciągłości pali fundamentowych, znanej pod nazwą PIT (Pile Integrity Testing). Metoda „Impulse Response” jest nową metodą diagnostyczną, której genezą powstania była potrzeba opracowania metody badawczej, umożliwiającej możliwie szybkie przeprowadzenie nieniszczącej kontroli ciągłości strukturalnej betonowych konstrukcji budowlanych o znacznych wymiarach, w przypadku których pracochłonność, a co za tym idzie i znaczny koszt dotychczas stosowanych technik pomiarowych były istotnym ograniczeniem. Metoda ta jest, co prawda, metodą mniej dokładną w porównaniu na przykład z metodą „Impact-Echo”, ale za to pozwalającą na znacznie szybsze zidentyfkowanie fragmentów konstrukcji, w których należy spodziewać się obecności różnego rodzaju wad wewnętrznych. Tak wytypowane obszary, o potencjalnie dużym prawdopodobieństwie występowania defektów strukturalnych, są zwykle poddawane dalszym szczegółowym badaniom przy wykorzystaniu innych, bardziej precyzyjnych, systemów pomiarowych, np. metody „Impact-Echo”. Ostateczną weryfkacją wiarygodności uzyskiwanych wyników badań są zwykle oględziny odwiertów kontrolnych, które pozwalają nie tylko na potwierdzenie obecności wady, ale i na ustalenie jej rodzaju.
52Samozagęszczalny beton architektoniczny – uwagi praktyczneKrzysztof Kuniczukpdf
W ostatnich latach stosowanie betonu architektonicz­nego do wykonywania różnego typu obiektów znacząco wzrosło. Coraz częściej architekci, idąc za przykładem klasyków architektury betonowej, takich jak Le Cor­busier i Kenzo Tange, czy też bardziej współczesnych Tadao Ando i Zahy Hadid, sięgają po beton, traktując go nie tylko jako element konstrukcyjny, lecz także jako materiał stanowiący o wizualnym odbiorze budowli. Starają się wcielać w życie słowa profesora Dariusza Kozłowskiego, który twierdzi, że: „beton pozwala wciąż na ujawnianie swoich właściwości, część zachowując dla przyszłości. Być może po to, by pozostać najbardziej interesującym materiałem budowlanym, jaki stworzyła współczesność, a który tę współczesność tworzy, zmie­niając się w sztukę w rękach inżynierów i artystów.” Stale rosnące zapotrzebowanie na beton architekto­niczny skłania dostawców betonu i wykonawców do ciągłych poszukiwań nowych rozwiązań i materiałów pozwalających na realizację stawianych przez architek­tów coraz to bardziej skomplikowanych wyzwań. Stąd powszechniejsze stosowanie betonu samozagęszczal-nego jako betonu architektonicznego. Ten rodzaj mate­riału pozwala w wielu przypadkach na lepsze lub/i dużo łatwiejsze wykonanie zaprojektowanych elementów, a czasami stanowi środek niezbędny do ich realizacji. Niestety, wzrastająca liczba obiektów, w których stoso­wany jest beton architektoniczny, sprawia, że w ich pro­jektowaniu i wykonywaniu bardzo często biorą udział osoby niemające wystarczającej wiedzy z tego zakresu. Jest to widoczne szczególnie tam, gdzie istnieje koniecz­ność zastosowania betonu architektonicznego samoza-gęszczalnego, łączącego w sobie dwa wyjątkowe pod względem technologicznym rozwiązania. Wynika stąd konieczność opracowania i rozpowszechnienia wśród osób biorących udział w procesie tworzenia konstruk­cji odpowiednich wytycznych, przepisów czy też norm, które pozwolą na jego ujednolicenie i usprawnienie. Niestety, obecnie nie funkcjonują w Polsce odpowiednie zapisy dotyczące zarówno betonu architektonicznego jak i samozagęszczalnego.
56Prefabrykowane ściany i ich produkcjaKatarzyna Chęcińskapdf
Jeżeli przy realizacji inwestycji zależy nam na czasie lub chłodny klimat nie pozwala na długotrwałe betonowania, warto zastosować prefabrykowane elementy ścienne. Prefabrykacja gwarantuje nam nie tylko trwałe rozwiązania, ale także tworzenie ciekawej architektury.
60Cement TioCem® w produkcji fotokatalitycznej kostki brukowejMarcin Sokołowski pdf
Cement TioCem® umożliwia wykonywanie po­wierzchni betonowych, wykazujących zdolność redukcji zanieczyszczeń zawartych w powietrzu i posiadających właściwości samoczyszczące. To nowoczesne rozwiązanie materiałowe określane jest mianem technologii TX Active®, która w efek­tywny sposób może przyczyniać się do ochrony środowiska naturalnego oraz wpływać korzystnie na wygląd obiektów budowlanych. Technologia TX Active® i wykorzystanie cementu Tio-Cem® znajduje szczególne zastosowanie w produkcji wibroprasowanej kostki brukowej, powszechnie wy­korzystywanej do budowy nawierzchni dróg, placów parkingowych czy chodników przy ciągach komunika­cyjnych. Ze względu na bezpośredni kontakt ze spali­nami pochodzącymi z silników pojazdów, nawierzchnie z kostki brukowej TX Active® pozwalają na redukcję za­nieczyszczeń w miejscu ich powstawania. Dodatkowym efektem jest samooczyszczanie ułożonej nawierzchni z różnego rodzaju substancji organicznych. Ograniczony zostaje rozwój grzybów, porostów i gromadzenie się bru­du, co podnosi to walory estetyczne nawierzchni. W celu przybliżenia opisanych zagadnień i wskazania nowoczesnych rozwiązań materiałowych w technologii betonu, w referacie zaprezentowano właściwości ce­mentu TioCem® oraz zasady i efekty stosowania tech­nologii TX Active® do wytwarzania kostki brukowej.
64Ze spokojem o dynamiceZbigniew Pilch Paweł Pięciakpdf
O dynamice konstrukcji, Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej oraz flatelistyce z dziekanem prof. Tadeuszem Tatarą rozmawiają Zbigniew Pilch i Paweł Pięciak.
67Wpływ właściwości składników betonu na jakość posadzki betonowej utwardzanej powierzchniowo materiałem mineralnymArtur Łagosz pdf
Pojęciem posadzki zwykło się określać wierzchnią warstwę podłogi znajdującą swoje oparcie na pod­łożu. W budownictwie przemysłowym, szczególnie w halach magazynowych i logistycznych, fabry­kach, hutach czy halach sprzedaży super- bądź hipermarketów, a także na stacjach benzynowych, placach manewrowych czy parkingach, funkcję posadzki najczęściej pełną płyty betonowe. Stano­wią one zasadniczy element jej części konstruk­cyjnej. By jednak spełniać swoje funkcje użytkowe wynikające głównie z obciążeń ruchem kołowym i pieszym, ich powierzchnie muszą wykazywać dużą odporność na ścieranie i udarność, a także odporność na inne czynniki korozyjne, jeśli takie będą miały miejsce w okresie eksploatacji. Użyt­kowe i trwałościowe parametry powierzchni po­sadzki betonowej uzyskuje się na drodze różnych działań, spośród których bardzo często wybierane jest utwardzenie realizowane poprzez odpowied­nie nałożenie, a następnie zatarcie suchej posypki utwardzającej
74XII edycja Jesiennych Warsztatów „Cement w praktycznym zastosowaniu”Adam Karbowskipdf
W dniach 18-20 listopada 2009 roku odbyły się XII Jesienne Warsztaty „Cement w praktycznym zastosowaniu” zorganizowane przez Górażdże Ce­ment SA. Wykłady i praktyczne pokazy przeprowa­dzono w Centrum Konferencyjnym w Górażdżach, Laboratorium Materiałów Budowlanych w Strzel­cach Opolskich oraz w „Sebastianeum Silesiacum” w Kamieniu Śląskim. XII edycja warsztatów sku­piała się wokół kilku głównych tematów: – Betony wysokowartościowe i ultrawysokowartościowe – Beton samozagęszczalny – teoria i praktyka – Fibrobetony – teoria i praktyka – Rola dodatków mineralnych w kształtowaniu właściwości betonów nowej generacji – Zawartość niespalonego węgla w popiołach lot­nych a właściwości mieszanki betonowej – Dobór kruszyw do betonu – Projektowanie i wykonywanie elementów prefabrykowanych.
75Zrównoważone budownictwoAdam Karbowskipdf
Pojęcie zrównoważonego budownictwa staje się dzisiaj jednym z najbardziej promowanych haseł. Ta nowa idea wyrasta na bazie polityki zrównoważonego rozwoju, który można opisać jednym zdaniem, że jest „zaspokajaniem obecnych potrzeb z myślą o przyszłości”. Krótko mówiąc, w idei zrównoważonego rozwoju uwzględniamy potrzeby przyszłych pokoleń.