ad

Wydanie 1(45)/2009

issue-cover
Za oknem zima, śnieg i mróz, jakich przez dwa ostatnie lata w styczniu nie widzieliśmy, ale w głowach ?budowlańców? żadnych oznak zimowego leniuchowania i wyczekiwania na kolejny sezon. Już kilka miesięcy temu widać było, że światowa gospodarka musi zmierzyć się z kryzysem o skali trudnej do przewidzenia. Kolejne miesiące tylko utwierdziły wszystkich w przekonaniu, że problem jest znacznie poważniejszy niż początkowo przewidywano ? zapaść systemu finansowego coraz wyraźniej przekłada się na stan poszczególnych sektorów gospodarki. Jeden po drugim domagają się pakietów ratunkowych, które pozwolą przetrwać czas kryzysu. Ekonomiści, analitycy rynków finansowych systematycznie korygują swoje prognozy dotyczące czasu trwania kryzysu jak i jego rozmiarów. Niestety, kolejne szacunki wcale nie napawają optymizmem, zapowiadają dłuższą i głęboką recesję prowadzącą do czasowego ?zwijania się? poszczególnych gospodarek. 

Spis treści

Str.TytułAutorPDF
5Od WydawcyJan Dejapdf
Za oknem zima, śnieg i mróz, jakich przez dwa ostatnie lata w styczniu nie widzieliśmy, ale w głowach ?budowlańców? żadnych oznak zimowego leniuchowania i wyczekiwania na kolejny sezon. Już kilka miesięcy temu widać było, że światowa gospodarka musi zmierzyć się z kryzysem o skali trudnej do przewidzenia. Kolejne miesiące tylko utwierdziły wszystkich w przekonaniu, że problem jest znacznie poważniejszy niż początkowo przewidywano ? zapaść systemu finansowego coraz wyraźniej przekłada się na stan poszczególnych sektorów gospodarki. Jeden po drugim domagają się pakietów ratunkowych, które pozwolą przetrwać czas kryzysu. Ekonomiści, analitycy rynków finansowych systematycznie korygują swoje prognozy dotyczące czasu trwania kryzysu jak i jego rozmiarów. Niestety, kolejne szacunki wcale nie napawają optymizmem, zapowiadają dłuższą i głęboką recesję prowadzącą do czasowego ?zwijania się? poszczególnych gospodarek. 
Indeksy giełdowe dawno przebiły dna, które jeszcze kilkanaście miesięcy temu wydawały się tak odległe, że wręcz nieosiągalne, zatrzęsło się w posadach wiele światowych fortun i nawet najwięksi eksperci gospodarczy mają problemy ze zgodnym wskazaniem skutecznego sposobu wyjścia z obecnej sytuacji. W ostatnich dniach oczy Ameryki, ale także całego świata, koncentrowały się na waszyngtońskim Kapitolu, gdzie przysięgę prezydencką składał Barack Obama. Ludzie chcą wierzyć, że jego decyzje mogą być początkiem pożądanych zmian i dadzą nadzieję na szybki powrót dobrej koniunktury. Chyba dobrze jednak, że nowy prezydent twardo ostudził euforyczne oczekiwania, zapowiadając przede wszystkim ?krew, pot i łzy? w drodze do zmiany kryzysowej sytuacji.
Niezależnie od ogólnogospodarczych problemów, w myśl zasady o bliższości koszuli, my staramy koncentrować się na problemach budownictwa. Również w tym obszarze coraz trudniej o kogoś, kto z pełnym przekonaniem byłby gotów kreślić scenariusze dotyczące nawet najbliższej, wręcz kilkumiesięcznej przyszłości. Zachwiał się nie tylko rynek amerykańskich nieruchomości i w konsekwencji tamtejsze budownictwo. W Europie najbardziej spektakularne wstrząsy przeżywa sektor budowlany ?tygrysów? ostatnich lat. Hiszpania i Irlandia zanotowały w 2008 r. drastyczny spadek produkcji budowlanej, a prognozy na rok bieżący i 2010 też nie napawają optymizmem. Spadki zapotrzebowania na cement, który zawsze jest jednoznacznym wskaźnikiem koniunktury w budownictwie, sygnalizuje zdecydowana większość krajów Europy. Pocieszające może być to, że w żadnym przypadku prognozowane problemy nie są tak duże, jak w innych sektorach, co może być pochodną racjonalnych decyzji większości rządów, szukających sposobów na ożywienie gospodarki poprzez zwiększenie wydatków w obszarze robót publicznych.
Jak na tym tle wygląda polskie budownictwo, polski przemysł cementowy? Dziś już możemy powiedzieć bardzo wyraźnie, że w grudniu producenci cementu zamknęli bardzo dobry, rekordowy ilościowo, rok. Szczegółów proszę szukać w rozmowie z przewodniczącym Zarządu SPC Andrzejem Balcerkiem. Ta dobra ocena odnosi się także do ważnych decyzji dotyczących pakietu klimatyczno-energetycznego, które zostały podjęte w trakcie grudniowego szczytu UE. Zapisy nowego projektu dyrektywy w sprawie handlu emisjami stwarzają logiczne i uzasadnione podstawy dla ochrony przed ?wyprowadzeniem? z Europy niektórych gałęzi przemysłu, w tym przede wszystkim przemysłu cementowego.
Bardzo trudno o trafną ocenę sytuacji sektora budowlanego i cementowego w roku 2009. Bez wątpienia należy liczyć się z wyraźnym spadkiem w obszarze budownictwa kubaturowego, w tym przede wszystkim mieszkaniowego. Tradycyjnie, nieźle wygląda budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne, ale inne obszary, choćby wobec problemów kredytowych i kłopotów wielu deweloperów, czeka trudny rok. Moją nadzieję na dobry wynik roku 2009 ? utrzymanie konsumpcji cementu na poziomie ok. 17 mln ton ? opieram na naszych, polskich potrzebach w zakresie infrastruktury drogowej, kolejowej, komunalnej i ochrony środowiska. Jak nigdy dotąd, ogłoszono i rozstrzygnięto kilkadziesiąt przetargów na realizację kluczowych inwestycji komunikacyjnych. Zresztą ogromne potrzeby w zakresie infrastruktury występują nie tylko na poziomie centralnym, ale również samorządowym. Jeśli więc nie dojdzie do ograniczeń inwestycyjnych w zakresie infrastruktury, to można mieć nadzieję na niezły rok branży cementowej.
Mam głęboką nadzieję, że w kolejnych tegorocznych numerach BTA będziemy mieli możliwość prezentowania naszym Czytelnikom przykładów nowoczesnych, dobrze wykonanych i porywających estetycznie inwestycji.
Patrząc bardzo realistycznie na rozwój sytuacji, zamierzamy dalej kompetentnie i konsekwentnie docierać do Czytelników z najbardziej aktualną informacją o dzisiejszych możliwościach cementu i betonu. Dziękując wielu z Państwa za już ponaddziesięcioletni ?flirt? z naszym pismem, życzę wszystkim Czytelnikom pomyślności w dopiero co rozpoczętym roku i zapraszam ? mam nadzieję ? do ciekawej lektury.
6Nie będzie załamania w budownictwie Piotr Piestrzyńskipdf
? Ponieważ są źródła finansowania inwestycji, nie widzę żadnych przesłanek, by w budownictwie w 2009 roku rysowało się jakieś załamanie. Być może spowolnienie gospodarki obniży poziom konsumpcji cementu na rynku polskim do poziomu roku 2008, czyli do 17,1-17,2 mln ton ? głęboko w to wierzę ? mówi Andrzej Balcerek, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu.
8Jaki będzie rok 2009?pdf
Prognozują:
Luc Callebat, prezes zarządu Lafarge Cement SA,
Krzysztof Kocik, prezes Zarządu Dyckerhoff Polska,
Andrzej Rybarczyk, Cementownia ODRA SA,
Andrzej Ptak, prezes zarządu Grupy Ożarów SA,
Andrzej Balcerek, prezes zarządu Górażdże Cement SA,
Luis Miguel Cantu, prezes zarządu Cemex Polska
12Wchodzimy w trudny rokMarcin Peterlikpdf
Choć polska gospodarka prawdopodobnie w ograniczony sposób odczuje efekty światowego kryzysu, to jednak rok 2009 będzie dla nas rokiem trudnym. Obecnie powszechnie oczekuje się odpowiedzi na pytanie, ile wyniesie wzrost gospodarczy w bieżącym roku. Tymczasem prognozy wzrostu PKB w roku 2009 są zróżnicowane jak nigdy dotąd. Najbardziej optymistyczne pozostają instytucje zagraniczne ? Komisja Europejska i Bank Światowy nadal prognozują wzrost na poziomie 4 procent. Wydaje się jednak, że wkrótce prognozy te będą musiały zostać zweryfikowane. Na drugim biegunie lokują się zagraniczne banki, takie jak na przykład JP Morgan, który prognozuje zerowy wzrost PKB. Pojawiają się też nieśmiałe prognozy zakładające realne skurczenie się naszej gospodarki w tym roku.
14W stronę nowych tematów, w stronę nowych idei Paweł Pięciakpdf
Już po raz dwunasty został rozstrzygnięty konkurs ?Polski Cement w Architekturze?. W siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich w Warszawie 13 grudnia 2008 spotkali się przedstawiciele branży cementowej i architekci. Przyznano nagrody i wyróżnienia dla najlepszych realizacji architektonicznych z udziałem technologii żelbetowej, wykonanych i przekazanych do użytku do końca 2007 roku.
18Od klęski do sukcesuPaweł Pięciakpdf
Realizacja hali sportowej w Tychach pokazuje, że nawet inwestycja, która przed laty okazała się być kompletnie nietrafiona i po postawieniu jej w stanie surowym zamarła na lata, odrodzona w nowej formie może stać się ozdobą miasta. Prezentujemy realizację, która zdobyła I nagrodę w dwunastym konkursie ?Polski Cement w Architekturze?.
22Intuicje przyszłej architekturyPaweł Pięciakpdf
? Zetknąłem się z czymś takim, jak szkoły pozbawione światła dziennego, bo fascynacja techniką, klimatyzowanym powietrzem i sztucznym oświetleniem była tak duża, że zapomniano, że człowiek jest jednak częścią natury ? mówi krakowski architekt dr Romuald Loegler, którego hala sportowa w Tychach zdobyła I nagrodę w dwunastym konkursie ?Polski Cement w Architekturze?.
26Zero tolerancji dla fuszerki na drogachPiotr Piestrzyńskipdf
? Nasze starania o jak najszybszą i możliwie najpełniejszą realizację założeń Programu Budowy Dróg Krajowych i Autostrad na lata 2008-2012 idą w parze z dbałością o jakość wykonywanych prac. Z całą stanowczością podkreślam, że nie ma tolerancji kierownictwa GDDKiA dla źle wykonywanych prac ? mówi Tomasz Rudnicki, zastępca dyrektora generalnego Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
28Betonowa A2: o wyborze technologii zadecydowały niższe koszty utrzymaniaPiotr Piestrzyńskipdf
? W przypadku projektu realizowanego przez Autostradę Wielkopolską o wyborze technologii betonowej zadecydowała specyfika projektu koncesyjnego, który polega nie tylko na wybudowaniu, ale również utrzymaniu autostrady przez kilkadziesiąt lat, do końca trwania koncesji, czyli w naszym przypadku do 2037 roku. Dodatkowym impulsem do zastosowania technologii betonowej były szybko rosnące w 2008 roku ceny ropy naftowej, a co za tym idzie ceny asfaltu i energii ? mówi dr Andrzej Patalas, prezes Autostrady Wielkopolskiej SA.
30Badania trwałości zmęczeniowej nawierzchni betonowej autostrady A4Antoni Szydło, Igor Ruttmarpdf
Budowa autostrady A4 od Wrocławia w kierunku do granicy z Niemcami jest największą inwestycją autostradową w Polsce, jeżeli chodzi o nawierzchnie betonowe. Łączna długość dwujezdniowego odcinka wynosi ok. 150 km. Na długości 90 km na obu jezdniach wykonano w rok po zakończeniu budowy badania nieniszczące wybudowanej konstrukcji nawierzchni. Badania te powtórzono po następnym roku eksploatacji nawierzchni. Miały na celu sprawdzenie założeń projektowych, w tym ocenę trwałości zmęczeniowej. Badania wykonywała Katedra Dróg i Lotnisk Politechniki Wrocławskiej oraz Instytut Badań Technicznych TPA. W artykule przedstawiono uzyskane rezultaty badań nieniszczących nawierzchni.
34?Schetynówki? ? rządowe koło zapasowe dla gmin i powiatówPiotr Piestrzyńskipdf
Tego jeszcze w Polsce nie było. Przez najbliższe 3 lata 2 miliardy złotych rocznie będzie pompowane w poprawę jakości dróg gminnych i powiatowych w Polsce. Miliard złotych wykłada rząd, a resztę samorządy. ? To ogromny krok naprzód obecnego rządu. Nawet jeżeli starczy tych pieniędzy na jedną drogę w każdej gminie, to będzie dużo. Dla samorządów to duży zastrzyk ? uważa Józef Mokrzycki, były samorządowiec, a obecnie wykonawca dróg. Tylko w 2009 roku dzięki tym środkom odnowionych zostanie 2170 km dróg gminnych i powiatowych w prawie tysiącu miejsc w Polsce.
37Emilia i zęby smoka z betonuAdam Karbowskipdf
Emilia to nazwa tunelu drogowego w Lalikach, a ?zębami smoka? nazywa się niemieckie zapory przeciwczołgowe z czasów II wojny światowej. Co łączy te dwa budowlane przedsięwzięcia? Mimo sugestywnego tytułu, nie jest to wyłącznie materiał (beton), ale przede wszystkim budowa drogi ekspresowej S-69. I szkoda, że w wyniku jej budowy zniszczeniu uległy zabytkowe betonowe ?zęby?, które formalnie zabytkami nie były. Pocieszeniem niech będzie fakt, że unikatowe niemieckie zapory z betonu zastąpi najdłuższy w Polsce żelbetowy tunel budowany poza miastem.
38Całoroczna skocznia w Wiśle-Malince Piotr Piestrzyńskipdf
Skocznia narciarska im. Adama Małysza w Wiśle-Malince została oddana do użytku we wrześniu 2008 roku. Jej budowa, zamiast dwóch, trwała z przygodami prawie 4 lata, a wykonawcą inwestycji została ostatecznie Hydrobudowa Polska SA.
40Popiół lotny składnikiem betonu ? normalizacja i praktykaZbigniew Giergicznypdf
Współczesny beton jest materiałem kompozytowym gdzie, oprócz tradycyjnych składników takich jak cement oraz kruszywo i woda, obecne są także dodatki mineralne i domieszki chemiczne. Są to pełnowartościowe składniki betonu, które w znaczący sposób mogą modyfikować właściwości zarówno mieszanki betonowej, jak i stwardniałego betonu
44Innowacyjny RheoMATRIXWaldemar Maciejewicz, Przemysław Gemelpdf
Innowacyjna technologia SDC (Smart Dynamic Construction) w produkcji prefabrykowanych ścian z lekkich betonów keramzytowych.
48Przyszłość związał z materiałami wiążącymi Jan Deja, Zbigniew Pilchpdf
? W ostatnim okresie do przemysłu cementowego wkracza nanotechnologia. Są to spoiwa bardzo przyjazne środowisku. Cementy zawierające w swoim składzie manometryczny TiO2, skutecznie usuwa on tlenki azotu obecne w zanieczyszczonym powietrzu. Powierzchnie betonowe z takiego cementu są samoczyszczące się. Można powiedzieć, że beton na spoiwach mineralnych, jakimi są cementy, w najbliższej przyszłości nie będzie miał znaczącej konkurencji. Jest to materiał znany, ale otwarty na wszystkie nowoczesne modyfikacje i zastosowania ? mówi prof. Zbigniew Giergiczny z Politechniki Śląskiej, specjalista w zakresie materiałów wiążących i technologii betonu. Rozmawiają z nim Jan Deja i Zbigniew Pilch.
52Wspomaganie robót betonowych w okresie zimowym domieszkami do betonuGrzegorz Bajorekpdf
Stosowanie domieszek przeciwmrozowych uważane jest często jako jedyny i wystarczający zabieg chroniący beton dojrzewający w warunkach obniżonych temperatur bądź zimowych. Jest to niestety przekonanie błędne, a może doprowadzić do poważnych problemów [1] lub nawet katastrofy budowlanej. Wynika natomiast z pewnej niewiedzy dotyczącej mechanizmów działania domieszek zwanych przeciwmrozowymi, lub jest skutkiem wprowadzania w błąd przez zapisy w kartach technicznych niektórych domieszek. Informacja o treści: ?domieszka umożliwia betonowanie do temperatury -4°C?, a zdarzają się wyroby z informacją o możliwości prowadzenia robót betonowych nawet do -10°C, rozumiana jest przez wielu wykonawców (także producentów betonu) jako sposób na zabezpieczenie się przed negatywnymi skutkami zamarznięcia świeżego betonu. Nie zauważają, lub nie rozumieją sprytnie dodawanej uwagi, że ?zastosowanie domieszki nie zwalnia wykonawcy robót od przestrzegania zasad dotyczących wykonywania robót betonowych zawartych w Instrukcji ITB nr 282?
58Odporność ogniowa konstrukcji z betonu według EurokodówGrzegorz Woźniakpdf
Obecnie podstawowym dokumentem służącym ustalaniu odporności ogniowej są Eurokody konstrukcyjne. Stanowią one zbiór dziesięciu norm, opracowanych i ustanowionych przez CEN, przeznaczonych do projektowania konstrukcji budowlanych i obiektów inżynierskich.
62Chłodnie kominowe z betonu wysokowartościowegoThomas Sieberpdf
W Neurath, na zachód od Kolonii, w Nadreńskim Zagłębiu Węgla Brunatnego budowane są obecnie dwa nowe, opalane węglem brunatnym, bloki energetyczne o mocy 1100 MW, ze zoptymalizowaną technologią instalacji dla RWE Power, największego producenta energii elektrycznej w Niemczech. Częścią tej nowej elektrowni są dwie chłodnie kominowe, każda o wysokości 172 m. Do budowy tych chłodni kominowych wykorzystywany jest beton wysokowartościowy o dużej odporności na działanie kwasu siarkowego. Koncepcję tego betonu opracowano już w roku 1998 w Uniwersytecie Technicznym w Berlinie, we współpracy z MCBauchemie w Bottrop. Dzięki zastosowaniu betonu wysokowartościowego nie jest już potrzebna, niezbędna dawniej, wewnętrzna powłoka ochronna. Beton ten wykorzystano po raz pierwszy w największej chłodni kominowej świata w elektrowni Niederaußem niedaleko Neurath, wybudowanej w 1999 r. Beton o wysokiej odporności na działanie kwasu siarkowego dowiódł swojej przydatności do eksploatacji w ciągu ostatnich sześciu lat. Ze względu na udane wdrożenie w Niederaußem, RWE Power wybrało tę samą koncepcję betonu do budowy dwóch chłodni kominowych w Neurath. MC Bauchemie odgrywa w tych przedsięwzięciach ważną rolę, poprzez opracowanie odpowiedniego, wysokowartościowego superplastyfikatora na bazie polikarboksylanów oraz specjalnych zawiesin o działaniu pucolanowym.
66Beton a zrównoważony rozwój ? rozwiązanie z przyszłościąGrzegorz Krechowieckipdf
Pomimo różnych stanowisk dotyczących genezy zjawiska, zmiany klimatu w skali globalnej mają miejsce i warunki w jakich funkcjonuje człowiek i przyroda, stopniowo się zmieniają. Na obszarze Europy zjawiska te będą skutkować np. na części obszaru obniżeniem poziomu opadów atmosferycznych (postępującym wysuszaniem i erozją gleby), a w innej części wzrostem poziomu opadów oraz poziomu morza. Ponadto pokrywa lodowcowa będzie się stopniowo obniżać, a wszystkim tym zjawiskom będą towarzyszyć coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe (porywiste wiatry, ulewy, powodzie itp.) jak również bardziej upalne i suche pory letnie.
705 lat Znaku Jakości ?Dobry Beton? ? prestiżowe wyróżnienie, uznanie środowiskaZdzisław B. Kohutekpdf
Znak Jakości Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego stał się rozpoznawalnym emblematem na rynku budowlanym w Polsce. Niemal każdy inwestor, każdy wykonawca zdążył się przekonać, że wyróżniona wytwórnia betonu to solidny partner budowy, dostarczający terminowo mieszankę betonową o ustabilizowanej jakości ? zgodnej ze specyfikacją.
72Po raz pierwszy przyznano Znak Jakości ? SPBKDAdam Karbowskipdf
21 stycznia br. w Poznaniu w trakcie Międzynarodowych Poznańskich Targów BUDMA 2009 odbyło się seminarium naukowo-techniczne ?Drogi i chodniki z bruku betonowego?. Organizatorem seminarium było Stowarzyszenie Producentów Brukowej Kostki Drogowej. Kilkugodzinne spotkanie zakończyło się uroczystą Galą Znaku Jakości ? SPBKD ?Trwała Kostka ? Gwarancją Jakości?. Podczas gali stowarzyszenie po raz pierwszy wręczyło Certyfikaty Znaku Jakości. W tym roku certyfikaty otrzymały cztery firmy.
76Stosowanie paliw alternatywnych zmniejsza emisję dwutlenku węglaPiotr Piestrzyńskipdf
? Stosując paliwa alternatywne, ograniczamy emisję CO2 w Europie o około 12 mln ton rocznie. W tej chwili w Polsce już około 20% energii cieplnej, potrzebnej do opalania pieców cementowych pochodzi ze współspalania odpadów posiadających wartość energetyczną, takich jak zużyte opony, tworzywa sztuczne, tekstylia czy papier ? mówił Andrzej Balcerek, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu, otwierając VIII Międzynarodowe Seminarium ?Przemysł cementowy ? partner w gospodarce odpadami?.
78Dlaczego cement nie wiąże?pdf