- Dochodzą do nas sygnały, że Komisja Europejska szuka kolejnego sposobu podniesienia cen uprawnień emisji CO2 i jednym ze sposobów ma być jutrzejsza rewizja listy przemysłów uprawnionych do otrzymywania puli darmowych uprawnień – mówił prof. Jan Deja, dyrektor Biura Stowarzyszenia Producentów Cementu podczas konferencji prasowej 21 stycznia 2014 r. Jeżeli sektor cementowy znajdzie się poza listą, to w ciągu 6 lat będzie musiał dokupić uprawnienia za około 790 mln euro. Andrzej Ptak, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu a zarazem prezes Grupy Ożarów stwierdził, że z punktu widzenia jego koncernu istnieje realne zagrożenie, że właściciele zamiast kupować uprawnienia w Polsce zainwestują na Ukrainie i przewiozą niedokończoną linię do produkcji klinkieru z Ożarowa pod Lwów.

21 stycznia 2014 r. odbyła się konferencja prasowa Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu oraz Forum CO₂ pt. Ryzyko „ucieczki przemysłu” z Polski związane z rewizją listy carbon leakage Europejskiego Systemu Handlu Emisjami. Carbon leakage czyli w tłum. wyciek emisji, zjawisko negatywne ekonomicznie, społecznie i środowiskowo. To przenoszenie produkcji przemysłowej poza obszar Unii Europejskiej, spowodowane zbyt wysokimi kosztami uczestnictwa w europejskim Systemie Handlu Uprawieniami do Emisji Gazów Cieplarnianych - EU ETS. W przypadku wystąpienia zjawiska w Polsce zmniejszy się zatrudnienie, wpływy z podatków i bezpieczeństwo energetyczne. Zahamowany zostanie także wzrost PKB oraz pogorszy się dostępność strategicznych materiałów i produktów.

W konferencji prasowej wzięli udział reprezentanci przemysłów skupionych w FORUM Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu oraz FORUM CO₂, którzy znajdują się na liście uprawnionych do darmowych uprawnień i zaniepokojeni są działaniami Komisji Europejskiej: Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie, Izba Gospodarcza Metali Nieżelaznych i Recyklingu, Hutnicza Izba Przemysłowo-Handlowa, Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości, Polska Izba Przemysłu Chemicznego, Stowarzyszenie Producentów Cementu, Stowarzyszenie Papierników Polskich, Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego i Związek Pracodawców „POLSKIE SZKŁO”.

Prof. Jan Deja, dyrektor Biura Stowarzyszenia Producentów Cementu: - Nie można sobie wyobrazić dzisiejszego budownictwa bez cementu. Trzeba przypominać, że mamy w Polsce najnowocześniejszy przemysł cementowy w Europie. Tworzy go 13 nowoczesnych zakładów, zlokalizowanych głównie w południowej części Polski. Te zakłady w ciągu ostatnich kilkunastu lat zostały zmodernizowane kosztem 10 miliardów złotych. Przemysł cementowy w Polsce zatrudnia bezpośrednio i pośrednio ponad 24 tysiące osób. Każdego roku odprowadza w formie różnych podatków od 1,5 do 1,7 mld złotych. Warto zaznaczyć, że ponad 62% emisji CO₂ w przemyśle cementowym to emisja procesowa powstająca w wyniku rozpadu węglanu wapnia. Bez tego nie da się produkować cementu. Polska jest obecnie na 4 miejscu w Europie pod względem wielkości produkcji cementu. Dochodzą nas sygnały, że Komisja Europejska szuka kolejnego sposobu podniesienia cen uprawnień emisji CO₂ i jednym ze sposobów ma być rewizja listy przemysłów uprawnionych do otrzymywania pewnej puli darmowych uprawnień. Również sektor cementowy jest na tej liście. W 2011 roku, Polska produkując 19 mln ton cementu w najnowocześniejszych w Europie instalacjach wyemitowała ponad 11 mln ton CO₂. Wtedy mieliśmy do dyspozycji darmowe uprawnienia do emisji 10,7 mln ton CO₂. Po kolejnych korektach Komisji Europejskiej, gdy jesteśmy na tej liście, do 2020 roku mamy do dyspozycji uprawnienia do emisji CO₂ na poziomie 8,3 mln ton rocznie. To oznacza, że w chwili, gdy produkcja cementu przekroczy 16 mln ton będziemy już musieli dokupić uprawnienia. Jeżeli jako sektor cementowy znajdziemy poza ta listą w ciągu 6 lat będziemy musieli dokupić uprawnienia za około 790 mln euro. My często to podkreślamy, że produkujemy lokalnie, ale funkcjonujemy globalnie. Z perspektywy właścicieli w Paryżu czy Dublinie pytanie brzmi: czy warto kupować w Polsce uprawnienia do emisji CO₂ za 790 mln euro, czy też lepiej zainwestować te pieniądze w budowę 4-5 nowych cementowni poza systemem, na terenie Ukrainy, Białorusi czy Rosji.

Zdaniem prof. Deji Komisja Europejska jest w błędzie twierdząc, że nie ma żadnych sygnałów, że w Polsce dochodzi do „ucieczki emisji” do carbon leakage. – Otóż jest taki przykład – mówił prof. Deja. - W Cementowni Ożarów zobaczycie prawie gotową cementownię, urządzenia stoją na terenie zakładu i można je łatwo przewieźć na Ukrainę.

Tę informację potwierdził Andrzej Ptak – przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu, prezes Grupy Ożarów. - Właściciel cementowni – koncern CRH – wybudował w 2012 roku cementownię w Kamieńcu Podolskim na Ukrainie. W 2008 roku zaczęliśmy w Ożarowie nową inwestycję, budowę drugiej linii do produkcji klinkieru. Zaangażowanie finansowe w ten projekt sięgnęło 650 mln złotych. Spadek produkcji cementu spowodował zatrzymanie inwestycji. Wszystkie maszyny są w okolicach Ożarowa. W 2013 roku CRH zakupiło kolejną cementownię na Ukrainie, na obrzeżach Lwowa. Tam będzie trzeba zainwestować, gdyż cement jest produkowany w oparciu o tzw. metodę mokrą. Czekamy na informację. Maszyny z Ożarowa pod Lwów zostaną przewiezione pociągami i samochodami. Takie są fakty – tłumaczył prezes Andrzej Ptak. - Białorusini kończą budować 3 cementownie przy granicy polskiej wykorzystując kapitał chiński. Wiemy jak szczytne jest optymalizowanie spraw związanych z ograniczaniem emisji gazów cieplarnianych. Ale róbmy to z rozsądkiem, bo jak przeniesiemy produkcję pod Lwów, to oprócz straty miejsc pracy dołożymy emisję z wynikającą z transportu samochodowego cementu ze Lwowa do Polski.

Kazimierz Poznański, prezes Zarządu Izby Gospodarczej Metali Nieżelaznych i Recyklingu przypomniał, że obecnie w Europie toczy się dyskusja o reindustrializacji. - Rozwijajmy się. Twórzmy globalną konkurencyjność przemysłu europejskiego. Za trzy tygodnie nasz Prezydent i Premier wybierają się na szczyt gospodarczy do Brukseli, gdzie odbędzie się dyskusja o ramach nowych polityk gospodarczych, które mają zrobić ucieczkę do przodu europejskiej gospodarki. W świetle tego musimy zadać sobie pytanie: gdzie my jesteśmy? Jakie tezy w imieniu przemysłów, które reprezentujemy przedstawi nasz Premier, przedstawi Polski Rząd, żeby powiedzieć, że chcemy być w tej samej Europie. Nie w Europie „B”, „C” lub „D” – mówił Kazimierz Poznański.

Według Henryka Kalisia, przewodniczącego Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu oraz Forum CO₂ jesteśmy w bardzo ciekawym momencie. - Powoli budzi się europejska świadomość, że trudno jest rozwijać gospodarkę europejską bez położenia nacisku na rozwój przemysłu – dodał Henryk Kaliś.