- Stowarzyszenie Producentów Cementu od kilku lat podkreśla, że cementy o niskim śladzie węglowym są uzasadnioną alternatywą technologiczną i ekonomiczną – mówił prof. Jan Deja, dyrektor wykonawczy SPC.

- Jestem bardzo dumny, że my jako dostawca cementu i Strabag jako wykonawca, staliśmy się pionierami nawierzchni niskoemisyjnych z betonu. Wypracowane przez nas wspólnie rozwiązanie zostało zatwierdzone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad – powiedział Mariusz Adamek, prezes zarządu Cement Ożarów podczas wizyty studialnej na budowie autostrady A2 Siedlce Południe – Malinowiec, której nawierzchnia betonowa ma o 30% niższy ślad węglowy.

W wyjeździe studialnym zorganizowanym 25 września 2024 r. przez Stowarzyszenie Producentów Cementu, firmę Strabag i Cement Ożarów wzięli udział dziennikarze, przedstawiciele Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz przedstawiciele Instytutu Badawczego Dróg i Mostów.

Wszyscy spotkali się na budowanej autostradzie A2, odcinek VI, Siedlce Południe – Malinowiec o długości 18,7 km, gdzie po raz pierwszy w Polsce zastosowano cement o niższym o 30% śladzie węglowym, z którego powstała nawierzchnia betonowa. Uczestnicy wyjazdu mogli zobaczyć jak wygląda produkcja betonu na węźle zlokalizowanym w sąsiedztwie inwestycji, jak wbudowywana jest mieszanka betonowa w nawierzchnię oraz po raz pierwszy przejechać się wybudowanym fragmentem autostrady. Generalnym wykonawcą inwestycji jest firma Strabag.

WYKONAWCA STAWIA NA NAWIERZCHNIE BETONOWE

Jak poinformował Tomasz Matuszewski, dyrektor techniczny Strabag, oddział nawierzchni betonowych Strabag wywodzi się od firmy Heilit + Woerner. – Począwszy od 1996 roku wykonaliśmy w Polsce ponad 600 km dróg o nawierzchni betonowej. To ponad połowa wszystkich dróg szybkiego ruchu, autostrad i dróg ekspresowych z nawierzchnią betonową. W tym czasie wykonaliśmy i wbudowaliśmy ponad 5 mln m³ mieszanki betonowej. Mimo iż jesteśmy producentem nawierzchni bitumicznych to stawiamy na nawierzchnie betonowe. Jest to technologia bardzo dobra, szczególnie do budowy dróg o dużym natężeniu ruchu. Nawierzchnie betonowe są trwałe i jasne, poprawiają komfort podróżowania wieczorem i w trudnych warunkach atmosferycznych– mówił.

Według dyrektora Matuszewskiego, przetarg na VI odcinek A2 Siedlce Południe – Malinowiec w formule „projektuj i buduj” firma wygrała zakładając budowę nawierzchni bitumicznej. Umowę na jego budowę podpisała z GDDKiA w kwietniu 2021 r.

- W trakcie projektowania, przy współpracy z firmą Cement Ożarów, okazało się, że uzasadnione ekonomicznie i przyjazne środowisku będzie zastosowanie nawierzchni betonowej o obniżonej emisji CO2 – tłumaczył Matuszewski.

PIONIERZY NAWIERZCHNI NISKOEMISYJNYCH Z BETONU

Mariusz Adamek, prezes zarządu Cement Ożarów przypomniał, że firma którą kieruje jest dostawcą cementu i spoiw hydraulicznych od prawie pół wieku.

- W ostatnich dekadach zostały poczynione strategiczne inwestycje w naszej cementowni m.in. największy piec do wypału klinkieru w Europie oraz linia do produkcji cementów żużlowych. Te inwestycje pozwoliły na zmianę naszego portfolio produktowego zgodnie z wymogami rynku i w celu obniżania emisji CO₂. Na budowie tego odcinka A2 dostarczamy kompleksowo nasze produkty na każdy etap budowy: podbudowę, nawierzchnię, roboty geotechniczne. Jestem bardzo dumny, że my jako dostawca cementu i Strabag jako wykonawca, staliśmy się pionierami nawierzchni niskoemisyjnych z betonu. Wypracowane przez nas wspólnie rozwiązanie zostało zatwierdzone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad – mówił prezes Adamek.

Jego zdaniem zastosowanie cementu żużlowego o nazwie „Jasny” jest innowacyjnym rozwiązaniem, które pozwala znacząco obniżyć ślad węglowy, a dzieje się tak dzięki zastąpieniu części klinkieru przez żużel wielkopiecowy granulowany, który jest produktem ubocznym w procesie produkcji stali.

- To rozwiązanie doskonale wpisuje się w rozwój zrównoważony i gospodarkę obiegu zamkniętego. Zastosowanie zmielonego żużla w miejsce części klinkieru obniżyło o 30% ślad węglowy cementu, co przełożyło się na podobne obniżenie śladu węglowego mieszanki betonowej. Ten produkt to efekt dobrej współpracy międzywydziałowej w ramach Cementowni Ożarów: produkcja, jakość, dział logistyki i doradztwo techniczne. Chciałbym także podkreślić doskonałą współpracę między zespołami firmy Strabag i Cement Ożarów. To wszystko wymaga ogromnej dyscypliny, dobrego planowania, doskonałej synchronizacji i współpracy. Trzeba dwóch partnerów, którzy mają odwagę, kreatywność, są innowacyjni i otwarci w działaniu, by doprowadzić do takiego pionierskiego przedsięwzięcia. Oczywiście nie było tego bez wsparcia środowiska naukowego oraz Stowarzyszenia Producentów Cementu. Chciałbym podziękować prof. Janowi Dei i dyrektorowi Zbigniewowi Pilchowi za wsparcie i promowanie nawierzchni betonowych. Bez tej promocji i budowania świadomości „dlaczego drogi betonowe”, nie doszłoby do realizacji naszego projektu – dodał prezes Mariusz Adamek.

BUDUJMY DROGI EKOLOGICZNE, TRWALSZE I TAŃSZE W UTRZYMANIU

Prof. Jan Deja, dyrektor wykonawczy Stowarzyszenia Producentów Cementu podkreślił wagę decyzji generalnego wykonawcy odcinka A2 - firmy Strabag, który zdecydował się na zmianę technologii z bitumicznej na betonową.

- Macie najlepszy w Europie sprzęt do układania nawierzchni betonowych i wierzę, że wybudujecie drogę, której trwałość sięgnie 40-50 lat. Fakt, że Strabag wspólnie z Cement Ożarów postanowili zastosować cement i beton o obniżonym o 30% śladzie węglowym, ma znaczenie. Dzisiaj bardzo poważnie myślimy o środowisku. Stowarzyszenie Producentów Cementu od kilku lat podkreśla, że cementy o niskim śladzie węglowym są uzasadnioną alternatywą technologiczną i ekonomiczną. Naszym celem jest budowanie dróg bardziej ekologicznych. Chcemy budować nawierzchnie, które będą trwałe i bezpieczne przez wiele dekad, i będą tańsze w utrzymaniu – mówił prof. Deja. - Wierzę, że wkrótce ruszą prace zespołów generalnej dyrekcji, co obiecuje szef GDDKiA, nad określeniem kryteriów wyboru rodzaju nawierzchni. To administracja drogowa, a nie wykonawca, powinna decydować o wyborze rodzaju nawierzchni. Tak jest w większości krajów. Wszędzie tam gdzie mamy natężenie ruchu pojazdów ciężkich powyżej 5 tysięcy na dobę, powinna być budowana nawierzchnia betonowa.

23% DRÓG SZYBKIEGO RUCHU Z NAWIERZCHNIĄ BETONOWĄ

Według szacunkowych danych Stowarzyszenia Producentów Cementu, na koniec 2023 r. w Polsce było 1178 km dróg ekspresowych i autostrad z nawierzchnią betonową, co stanowiło 23% sieci dróg szybkiego ruchu.

Obecnie trwa budowa 91,4 km dróg ekspresowych i autostrad o nawierzchni betonowej: 4 odcinków na autostradzie A2 w woj. mazowieckim i woj. lubelskim (łącznie 62,15 km) i 2 odcinków na drodze ekspresowej S6 w woj. pomorskim (łącznie 29,25 km).

Nawierzchnie betonowe, jako trwalsze i bezpieczniejsze, budowane są również w tunelach dróg ekspresowych. W ostatnich dniach lipca 2024 r. został oddany do użytku odcinek S3 (woj. dolnośląskie) z dwoma tunelami o nawierzchni betonowej. Pod koniec roku zostanie oddana droga S52 Północna Obwodnica Krakowa, w której 2 tunelach również zbudowano nawierzchnię betonową.